Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Chính trị

29 Tháng Ba 2024

Chỉ còn khoảng 1,4% đồng bào biết sử dụng cồng chiêng

Thứ Tư 05/12/2018 | 09:35 GMT+7

VHO-Tại Hội thảo Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên do Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Gia Lai tổ chức mới đây, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu bày tỏ lo ngại khi hiện nay chỉ còn khoảng 1,4% đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên biết sử dụng cồng, 9,3% biết sử dụng chiêng, 5% biết sử dụng trống, hơn 86% không biết dân tộc mình có trường ca nào.

 Tiếng cồng chiêng trong sinh hoạt cộng đồng dân tộc Tây Nguyên

Hiện nay, chỉ còn khoảng 10.000 bộ cồng chiêng đang được đồng bào các dân tộc Tây Nguyên lưu giữ, trong đó không ít số bộ cồng chiêng đã bịmất đi do hư hỏng, thất lạc và mua bán… Theo các nhà khoa học, hiện nay, việc bảo tồn và phát huy các giá trịvăn hóa cồng chiêng là hết sức khó khăn. GS.TSKH Tô Ngọc Thanh cho rằng, sau khi được UNESCO vinh danh, các tỉnh Tây Nguyên đều có những biện pháp bảo tồn và phát huy giá trịcủa cồng chiêng, tuy nhiên các biện pháp chỉ dừng lại ở kiểm kê số lượng nhạc cụ, số lượng nghệ nhân và hiện trạng thực hành trong đời sống thường ngày. Những cố gắng này chỉ góp phần duy trì một bộ phận của di sản cồng chiêng trong các hoạt động văn hóa ở cơ sở, không mấy hiệu quả và hấp dẫn công chúng, nhất là với lớp trẻ.

Trong khi đó GS.TS Nguyễn Chí Bền lại nêu quan điểm, văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đang đặt ra nhiều thách thức đáng suy ngẫm, đáng chú ý và phải kể đến là sự thay đổi về hình thức canh tác của nền sản xuất nông nghiệp đã ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt truyền thống của cộng đồng các dân tộc thiểu số, dẫn đến bối cảnh sinh hoạt văn hóa cồng chiêng nguyên gốc cũng có sự tác động thay đổi. Việc chuyển giao các phong tục, kiến thức, bí quyết văn hóa cồng chiêng cho thế hệ kế tiếp bịgián đoạn bởi hàng thập kỷ chiến tranh. Nghiêm trọng hơn, rất nhiều nghệ nhân cao tuổi đã về với tổ tiên, sự quyến rũ ảnh hưởng của các luồng văn hóa ngoại lai khiến cồng chiêng mất đi ý nghĩa linh thiêng và bịbán để tái chế hoặc bịđem ra trao đổi với các hàng hóa khác. Ngày nay, nạn “chảy máu” cồng chiêng diễn ra phức tạp, số lượng nghệ nhân đang giảm mạnh. Đặc biệt, lối sống của giới trẻ bịcuốn theo trào lưu hiện đại, xa rời gốc rễ không còn tha thiết với các loại nhạc cụ truyền thống, các trường ca, sử thi của cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên trở nên phổ biến.

Ngoài ra, Không gian văn hóa cồng chiêng ngày càng bịthu hẹp, cộng đồng Bon (buôn làng) bịphân hóa mạnh mẽ do cơ cấu dân số, dân tộc, tôn giáo biến đổi mạnh; nhiều người trong cộng đồng dân tộc Tây Nguyên chưa thấy được các giá trịcủa di sản văn hóa cồng chiêng nên không chú trọng việc bảo tồn, gìn giữ…

GS Tô Ngọc Thanh cho rằng, đối với các hoạt động có dàn cồng chiêng như chiêng Ăn trâu, chiêng Bỏ mả… chúng ta cần giúp đỡ đồng bào tiếp tục thực hành trong cuộc sống gắn với điều kiện bảo tồn mọi mặt. Ngoài ra, cần phải truyền dạy toàn bộ vốn di sản cồng chiêng cho lớp trẻ theo phương pháp đồng bộ, bao gồm cả nội dung của các hoạt động chức năng thực hành xã hội của mỗi bài chiêng. Theo GS Thanh, điều quan trọng nhất hiện nay là phải giúp thế hệ trẻ hiểu được vốn di sản quý báu và quan trọng hơn là những ngọt bùi đắng cay mà tổ tiên đang gửi gắm, qua đó chọn lọc và xây dựng nền văn hóa đương đại tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

GS.TS Nguyễn Chí Bền nhấn mạnh, cần xây dựng lộ trình về bảo tồn văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên phù hợp hơn. Trong đó, phải thực hiện từ cách tiếp cận tổng thể, theo các tiêu chí giá trịcủa di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại mà UNESCO đưa ra. Cần giúp cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên cách tiếp cận văn hóa học, di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là cần thiết, như vậy mới giải mã được các biểu tượng của các điệu múa xoang, điệu thức âm nhạc cũng như triết lý của chủ thể sáng tạo văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên để bảo tồn bền vững hơn.

Tại hội thảo rất nhiều ý kiến của các nhà khoa học về bảo tồn văn hóa cồng chiêng đều thống nhất, việc bảo tồn phát huy giá trịvăn hóa cồng chiêng rất cần sự vào cuộc của các cấp chính quyền địa phương; trong đó, các địa phương phải kết nối, giúp đỡ đội ngũ các nghệ nhân cồng chiêng, tạo điều kiện cho họ có cuộc sống tốt, ngày càng tâm huyết hơn với việc bảo tồn văn hóa cồng chiêng đồng bào mình.

Xuân Hướng

 

Print

Hãy Đăng nhập hoặc Đăng ký đăng nhận xét.

Danh mục bài viết

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập:NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top