Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Chính trị

28 Tháng Ba 2024

Nghệ thuật đương đại: Bản sắc mở đường cho hội nhập

Thứ Sáu 20/03/2020 | 11:05 GMT+7

VHO- Từ sau năm 2000, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và internet, sự giao lưu không biên giới của tri thức và thông tin đa chiều đã làm phân hóa rõ nét các xu hướng thực hành mỹ thuật. Trong bối cảnh thế giới phẳng, xu hướng phổ biến hiện nay của nghệ thuật là khai thác vấn đề “bản sắc”.

 Tác phẩm “Specula” của Nguyễn Oanh Phi Phi bằng chất liệu sơn mài truyền thống Việt Nam

 Tìm về truyền thống

Những năm đầu thế kỷ XXI, lĩnh vực mỹ thuật đã có sự chuyển mình mạnh mẽ để bắt kịp với xu hướng của thế giới và khu vực, nhưng cũng không quên tìm về bản sắc riêng của mình. TS Đặng Thị Phong Lan, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam dẫn chứng trong lĩnh vực điêu khắc: Bên cạnh sự phát triển của những chất liệu gắn với xã hội công nghiệp, hiện đại như sắt, kính, đồng, composit…, một số nhà điêu khắc muốn trở lại sáng tạo với chất liệu giấy truyền thống. Giấy cùng với kỹ thuật bồi biểu, làm cốt trong điêu khắc truyền thống đã được khai thác trong những sáng tác phản ánh đời sống đương đại, hình thành xu hướng mới cho điêu khắc Việt Nam. Các yếu tố của nghệ thuật pop art, sắp đặt được sử dụng trong không gian trưng bày, trong biểu đạt tác phẩm, mang đến cho điêu khắc giấy Việt Nam sức sống đương đại mà đậm chất dân tộc.

Nhiều ý kiến cho rằng, bản sắc văn hóa chính là yếu tố nội sinh làm nên hồn cốt của một dân tộc. Nó giúp mỗi dân tộc có khả năng chọn lọc, chuyển hóa những yếu tố văn hóa mới, bồi bổ cho sức mạnh văn hóa nội tại của mình trong quá trình giao lưu, tiếp biến. Chính sự tìm về truyền thống một cách chủ động của nghệ sĩ đã giúp nâng tầm và bồi đắp giá trị văn hóa. Nhìn lại từng giai đoạn phát triển, “bản sắc” văn hóa đã trở thành một vấn đề được các thế hệ nghệ sĩ trăn trở và tìm tòi thể hiện. Rất nhiều tên tuổi lớn đã để lại dấu ấn cá nhân đặc sắc của mình trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam từ thời Đông Dương đến nay. Những thực hành đương đại đang xử lý vấn đề “bản sắc” trong một sự nối tiếp, kế thừa truyền thống ấy.

Không khó để nhìn thấy thời gian qua có nhiều nghệ sĩ lựa chọn yếu tố dân gian để tác phẩm của mình mang hồn cốt dân tộc, như Xuân Lam thực hiện các tác phẩm “vẽ lại tranh dân gian”, tạo ra phiên bản khác của tranh Hàng Trống, tranh Đông Hồ; hay Lê Giang với những thực hành tác phẩm gắn với nghề khảm trai, hoành phi trong đình đền… Cũng có ý kiến nhìn nhận theo hướng phản biện, cho rằng càng hiện đại hóa thì bản sắc ngày càng mai một. Tuy nhiên, với nhiều nghệ sĩ trong nước, có lẽ bản sắc cá nhân và bản sắc dân tộc có một sự gắn bó chặt chẽ, khi họ sinh ra và lớn lên, thấm nhuần văn hóa Việt, hình thành những cá tính, phong cách ít nhiều trên sự ảnh hưởng của tính cách dân tộc. Đơn cử nhiều họa sĩ sơn mài đạt được thành công và được triển lãm tại các nước trên thế giới. Trong trường hợp này, chất liệu dân tộc đã góp phần hình thành nét độc đáo cá nhân để họ được bạn bè quốc tế đón nhận. Điều đó ít nhiều chứng minh rằng, tìm về truyền thống, đi sâu vào vấn đề bản sắc chính là sự “mở đường” cho hội nhập quốc tế.

Bắt kịp xu hướng

Thực tế hoạt động mỹ thuật cho thấy, một xu thế khá phổ biến trong số đông họa sĩ là lựa chọn cách hình tượng hóa biểu tượng mang tính bản sắc văn hóa địa phương hay các biểu tượng được cho là phổ quát về văn hóa dân tộc. Họ thể hiện nó trên chất liệu truyền thống của hội họa, đồ họa hay điêu khắc, và coi đó là mục đích cuối cùng của quá trình sáng tác. Còn nhóm nghệ sĩ khác, mặc dù vẫn chung con đường khai thác vấn đề bản sắc, nhưng đã cố gắng theo đuổi các thực hành nghệ thuật đương đại theo xu hướng hội nhập quốc tế.

Xu hướng của nghệ sĩ đương đại là đi theo các dự án nghệ thuật, nhấn mạnh quá trình thực hiện với phương pháp tiếp cận đa dạng theo hướng liên ngành: Từ nghiên cứu điền dã, thực hành đa phương tiện bằng nhiều hình thức nghệ thuật khác nhau từ vẽ, in ấn, ký họa, nhiếp ảnh, video, sắp đặt, sử dụng các đồ vật có sẵn, tạo tác các vật phẩm kết hợp với nghệ nhân thủ công truyền thống… Nghĩa là bám vào truyền thống nhưng lại theo cách thức phi truyền thống, không giới hạn bất kỳ phương pháp tiếp cận và hình thức thể hiện nào. Có thể kể đến những tên tuổi nghệ sĩ người Việt hoặc gốc Việt thành danh trên quốc tế, như Lê Quang Đỉnh, Jun Nguyễn Hatshushiba, Danh Võ, An Mỹ Lê, Nguyễn Oanh Phi Phi, Ưu Đàm Trần Nguyễn, Tifany Chung…

Theo họa sĩ Nguyễn Thế Sơn, cách tiếp cận, đào sâu vấn đề bản sắc cũng là xu hướng phổ biến ở những trung tâm nghệ thuật phát triển trên thế giới và thấy khá rõ ở những nền nghệ thuật đương đại mới nổi như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia… Câu chuyện “bản sắc”, “bản địa” cũng nhìn thấy ở những nghệ sĩ tầm quốc tế. Chính điều đó đã làm cho bức tranh chung về nghệ thuật đương đại ngày càng hấp dẫn hơn. Nhờ nỗ lực của nghệ sĩ Việt mà nghệ thuật đương đại Việt Nam được đóng góp một phần không nhỏ vào bức tranh chung ấy. Họa sĩ Nguyễn Thế Sơn nhấn mạnh: “Sáng tác trong bối cảnh hội nhập, trong một không gian của những thiết chế nghệ thuật quốc tế, câu chuyện bản sắc trong các thực hành của nghệ sĩ lại càng trở nên quan trọng, tới mức sống còn”. 

NGỌC HÀ

Print

Hãy Đăng nhập hoặc Đăng ký đăng nhận xét.

Danh mục bài viết

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập:NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top