VHO- Phim về đề tài gia đình chưa bao giờ hết “nóng” trên màn ảnh Việt, thậm chí đã trở thành thể loại chủ chốt trong năm Covid-19 vừa qua, khi ai nấy đều cần sự gắn kết và những sẻ chia từ phía người thân.

 “Về nhà đi con” đã tạo nên cơn sốt trong một thời gian dài

Chính vì thế, chủ đề tình yêu gia đình trong phim không hề lỗi thời nhưng khai thác làm sao để được khán giả thương mến thì không phải ai cũng làm được.

Từ truyền hình cho đến điện ảnh

Đã có thời điểm phim Việt rơi vào tình trạng khủng hoảng thừa, khi mà nhiều nhà làm phim mải mê “chạy” theo mảng đề tài gia đình nhưng chỉ với một vài mô-típ nhàm chán, cũ kỹ. Đâu đâu ta cũng thấy những câu chuyện xoay quanh mâu thuẫn, hiểu lầm giữa mẹ chồng - nàng dâu, cha - con, chồng - vợ… Tuy nhiên, những năm trở lại đây, chủ đề gia đình không còn bị bó hẹp mà đã thực sự “bung xõa”, mối quan hệ giữa các thành viên đã gắn liền với những vấn đề xã hội đang nóng hổi.

Nếu như điện ảnh có những tác phẩm tạo nên doanh thu trăm tỉ thì màn ảnh nhỏ cũng xuất hiện nhiều “bom tấn” đạt tỉ lệ rating “ngất ngưởng”, có thể kể đến những bộ phim “quốc dân” như Về nhà đi con, Mẹ ghẻ, Gạo nếp gạo tẻ, Cả một đời ân oán, Hoa hồng trên ngực trái, Sống chung với mẹ chồng, Hôn nhân trong ngõ hẹp, Dù gió có thổi..., và mới đây nhất, đang chiếm lĩnh giờ vàng VTV là Hướng dương ngược nắng. Không xa vời, cao siêu mà giản dị, gần gũi, ấm áp, tất cả đã chạm đến trái tim của khán giả, khi họ đã phần nào thấy được mình và gia đình mình trong đó. Tất cả đều mang hơi thở cuộc sống khi đi sâu vào từng ngóc ngách kín nhất của mỗi “tổ ấm” một cách chân thực.

Điểm qua phim điện ảnh Việt lấy đề tài về gia đình gây sốt, không thể không nhắc đến những “bom tấn” phòng vé trong một vài năm gần đây. Hai phần Nắng của đạo diễn Đồng Đăng Giao mang đến cho khán giả câu chuyện về tình mẫu tử của người mẹ thiểu năng tên Mưa và đứa con gái bé bỏng tên Nắng. Bộ phim khai thác tình yêu của một người dù đầu óc có vấn đề nhưng tình thương thì không bao giờ thay đổi và câu chuyện phim lấy đi nhiều nước mắt của khán giả. Bộ phim Anh trai yêu quái của đạo diễn Vũ Ngọc Phượng tuy không gây tiếng vang về nội dung như Nắng nhưng lại chinh phục cảm xúc khi khắc họa câu chuyện cảm động về tình anh em cùng cha khác mẹ trong một gia đình, từ hiềm khích, thù hằn đến quan tâm, yêu thương nhau khiến khán giả trải qua nhiều cung bậc cảm xúc. Có căn nhà nằm nghe nắng mưa của đạo diễn Mai Thế Hiệp lại mang đến một câu chuyện buồn, đầy cảm xúc giữa những dằn vặt nội tâm của những người làm cha, làm mẹ, qua đó mang đến thông điệp nhân văn về tình mẫu tử thiêng liêng, người mẹ luôn là điểm tựa cho con những lúc hoang mang, lạc lõng. Còn bộ phim Cha cõng con của đạo diễn Lương Đình Dũng được lựa chọn đại diện điện ảnh Việt Nam tham dự giải thưởng điện ảnh Oscar 2018 và từng được vinh danh ở các liên hoan phim quốc tế lớn khi thể hiện những dằn vặt, đau đớn trong nội tâm của người làm cha mẹ…

Chủ đề về tình cảm gia đình mang tính phổ quát trong điện ảnh, có lẽ vì thế dễ dàng lý giải vì sao Cha cõng con được công chiếu, phát hành ở nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Tây Ban Nha, Canada, Iran, Ấn Độ, sắp tới đây là Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ… Và mới đây nhất, “siêu phẩm” Bố già của Trấn Thành đã làm nên chuyện khi thu về hơn 200 tỉ đồng chỉ trong những ngày công chiếu đầu tiên.

 “Bố già”, bộ phim về tình cảm gia đình đã vượt mốc 200 tỉ đồng

“Hương vị” mới trong “món ăn” cũ

Vậy mới thấy, chủ đề gia đình chưa bao giờ cũ với khán giả Việt, tuy nhiên, để thành công thì không phải ai cũng làm được. Một số phim truyền hình như Gạo nếp gạo tẻ phần 2, Gia đình là số 1 phần 3... từng được kỳ vọng sẽ tạo nên cơn sốt nhưng đã không tạo được hiệu ứng như mong đợi. Chưa kể, nhiều tác phẩm gần đây “xào nấu” lại kịch bản cũ một cách vụng về, hời hợt, thậm chí đưa vào phim những câu chuyện phi thực tế, phản cảm. Một số thì ôm đồm quá nhiều vấn đề nhưng cách giải quyết lẩn quẩn, gượng ép, không thuyết phục. Chính vì thế, phim cần khai thác góc nhìn mới, không thể cứ đóng khung mãi ở mâu thuẫn gia đình nhỏ nhoi, vụn vặt… qua đó, khán giả luôn được đổi món và không bị ngán ngẩm. Đặc biệt, phim gia đình cái cốt vẫn là thông điệp nhân văn đằng sau và dễ dàng chạm đến cảm xúc của khán giả, chứ không đơn thuần là xem để giải trí.

Lời thoại cuốn hút và ấn tượng cũng là yếu tố để “níu chân” khán giả. “Ý tại ngôn ngoại” - lời ít nhưng ý nhiều, cái quan trọng là để khán giả phải nhớ đến và suy ngẫm. Các nhân vật của phim truyền hình thời gian gần đây được sử dụng khẩu ngữ một cách linh hoạt, điều đó khiến cho lời thoại của họ trở nên hiện đại, mượt mà, súc tích hơn. Bên cạnh đó, nếu như trước kia, nhược điểm thường thấy ở phim Việt là cách xử lý tình huống quá dễ dàng, tầm thường đến vô lý, chỉ cần xem đoạn đầu đã biết được kết thúc, thì giờ đây ê-kíp làm phim đã biết cách tạo nên sự hấp dẫn trong từng cảnh quay, tình tiết, làm sao để khán giả phải hồi hộp, tò mò và tự tư duy về những diễn biến tiếp theo của phim.

Gia đình chính là nguồn cảm hứng bất tận, là chất liệu dồi dào cho các nhà làm phim cả điện ảnh lẫn truyền hình. Cùng với nhịp sống hiện đại hôm nay, con người bị cuốn theo công việc và những bộn bề lo âu thì cuối cùng chỗ dựa vững chắc vẫn là những người thân yêu nhất. Vì thế, phim gia đình đã và sẽ luôn là một món ăn tinh thần không thể thiếu với người Việt.

HỒNG HẠNH