Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Chính trị

19 Tháng Ba 2024

Linh thiêng Nghi thức cúng vợt sợi bông của đồng bào dân tộc Ba Na

Thứ Bảy 01/01/2022 | 19:47 GMT+7

VHO- Nằm trong chuỗi những hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc "Chào năm mới 2022" tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), sáng ngày 1.1, Nghi thức cúng vợt sợi bông của đồng bào dân tộc Ba Na tỉnh Gia Lai đã được tái hiện thu hút đông đảo sự quan tâm của du khách.

Cũng như đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên, dân tộc Ba Na có đời sống văn hóa tinh thần phong phú và giàu bản sắc. Bản sắc đó thể hiện ở nhiều mặt cuộc sống, từ dệt vải cho đến dựng nhà, các lễ hội, phong tục hôn nhân gia đình… Tới nay, cuộc sống nhiều biến đổi song những gì thuộc về bản sắc thì vẫn được giữ gìn, phát huy.

Đối với người Ba Na, nghề dệt thổ cẩm được xếp vào một trong các di sản văn hóa phi vật thể, nổi tiếng với hoa văn tinh xảo, mang ý nghĩa nhân sinh quan sâu sắc, có giá trị ý nghĩa vật chất và tinh thần.

Để những thước vải thổ cẩm bền đẹp, đồng bào dân tộc Ba Na có Nghi thức cúng vợt sợi bông vô cùng độc đáo. Việc thực hiện Nghi thức này nhằm xin phép tổ tiên, Yàng, thần đất cho gia đình người Ba Na được tạo sợi bông, nhuộm màu chỉ... Người Ba Na tin tưởng rằng, có sự chứng kiến của tổ tiên và thần linh việc làm ấy sẽ được thuận lợi, sợi bông sẽ bền chắc, sợi chỉ không phai màu.

Sau khi thực hiện Nghi thức cúng xin phép thần linh người phụ nữ Ba Na sẽ tiến hành nhuộm màu sợi chỉ

Nhuộm sợi chỉ màu đen từ lá trum là phức tạp và nhiều công đoạn nhất. Lá trum được ngâm trong chum đất (còn gọi là puội) trong 2 ngày. Sáng sớm dùng tay vắt lấy nước, bỏ vào nồi đất xoay vòng tròn từ trên xuống cho nước nổi bọt, tiếp tục bỏ vỏ ốc đốt thành tro vào nồi xoay vòng tròn cho đến khi nước chuyển sang màu đen đậm.Sau đó lần lượt cho thêm hột cây thầu dầu (hơ rên) bóp nát và tro của cây lơ pũi vào xoay tròn. Chờ nước trum lắng xuống, đổ phần nước trong chỉ lấy phần đen đục dưới đáy để ngâm sợi trong 3 ngày, lấy ra vắt phơi khô rồi lại tiếp tục ngâm cho đến khi sợi chỉ hoàn toàn chuyển thành màu đen. Để có màu đỏ, đồng bào Ba Na dùng rễ cây nhau hoặc vỏ cây tơ nung. Màu vàng dùng cây sơ ring, sơ rông hoặc rễ cây kơ tơ rơ. Đây đều là các loại cây rừng, chỉ những người có kinh nghiệm mới nhận biết được và lấy về kết hợp tạo ra các màu sắc khác nhau của thổ cẩm.

Quay sợi, mắc khung, tạo hoa văn, dệt, nhuộm. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi tính sáng tạo và đôi tay khéo léo tạo hình các hoa văn lên sản phẩm sao cho hài hòa, cân đối.

Không chỉ đẹp về hình thức trang trí, trong mỗi sản phẩm dệt truyền thống của người Bana còn ẩn chứa sắc thái văn hoá, thể hiện tâm hồn phong phú của người Bana. Đối với người Ba Na, màu đen tượng trưng cho quyền lực, sức mạnh của núi rừng, của thiên nhiên. Chính vì vậy, trong tấm thổ cẩm của người Ba Na màu đen sẽ là màu chủ đạo kết hợp với với màu đỏ và màu trắng thể hiện sức mạnh, tình yêu và ước mơ.

Các cô gái Bana đều được bà và mẹ chỉ cho cách dệt vải, dệt thổ cẩm từ lúc 12-13 tuổi. Để khi đi lấy chồng, các cô phải tự dệt cho mình một bộ y phục thật đẹp ra mắt mọi người.

Để dệt bộ y phục này, các cô gái phải tốn rất nhiều công sức và tâm huyết. Thế nên, hầu như mọi phụ nữ Bana đều biết dệt thổ cẩm.

Thổ cẩm của người Bana thường có màu tươi sáng, rực rỡ, bay bổng như thể hiện ước mơ, khát vọng và ẩn chứa trong các sản phẩm là cả tâm hồn nghệ sỹ của người thợ dệt.

Hoạ tiết trên các sản phẩm thổ cẩm của người Bana thường trang trí đối xứng, phản ánh quan niệm triết lý về vũ trụ, triết lý âm dương, trời đất, thiên nhiên.

Nhiều năm qua Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, văn hoá nghệ thuật, thi trang phục các dân tộc thiểu số...Qua những hoạt động này, nghệ thuật, vẻ đẹp trang phục thổ cẩm của đồng bào Bana tiếp tục được toả sáng,  góp phần tôn vinh vẻ đẹp , bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc Bana.

Bài, ảnh: VŨ MỪNG

Print
Tags:

Hãy Đăng nhập hoặc Đăng ký đăng nhận xét.

Danh mục bài viết

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập:NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top