VHO- Ngày 3.11 (tức 10/10 âm lịch), Bộ VHTTDL phối hợp với Sở VHTTDL và UBND huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ tổ chức Tết cơm mới tại Đình Khoang, xã Hương Cần, nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường trên địa bàn huyện Thanh Sơn.

Đây là hoạt động thực hiện Quyết định số 2072/QĐ-BVHTTDL ngày 31.8.2022 của Bộ VHTTDL về việc tổ chức bảo tồn lễ hội truyền thống tiêu biểu các dân tộc thiểu số năm 2022, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng, phát huy hiệu quả các nguồn lực đầu tư đối với công tác bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. 

Di tích lịch sử Đình Khoang nơi diễn ra nghi lễ Tết cơm mới

Theo truyền thống của đồng bào Mường, Tết cơm mới hay còn gọi là lễ mừng cơm gạo mới được tổ chức vào ngày 10.10 âm lịch hằng năm. Trước lễ vài ngày, các thanh niên chưa lập gia đình tập trung gặt lúa tại ruộng hương hỏa của nhà Mường, ông Lang (Mường) làm mâm cúng tạ ơn trời đất tại đình. Sau lễ cúng, các hộ mới được gặt lúa tại ruộng nhà mình, xay giã, nấu cơm mới, làm lễ cúng tổ tiên với ý nghĩa mời và cầu mong tổ tiên phù hộ mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Tết cơm mới của người Mường mang ý nghĩa giáo dục con cháu nhớ về cội nguồn, tạ ơn trời đất tổ tiên, tạ ơn người khai phá, lập làng. Đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình sum họp, quây quần bên nhau mừng thành quả lao động sau một vụ làm ăn vất vả.

Di tích lịch sử Đình Khoang, nơi diễn ra nghi lễ Tết cơm mới được xây dựng tại xóm Khoang, xã Hương Cần, là nơi thờ Đức thánh Tản Viên - Sơn Tinh, nhân vật lịch sử thời vua Hùng Vương dựng nước và thân mẫu của ông là bà Đinh Thị Đen. Đình nằm trong hệ thống các di tích thờ Đức thánh Tản Viên của vùng đồng bằng và trung du Bắc bộ, thể hiện lòng tôn kính của nhân dân các dân tộc với một trong bốn Thánh bất tử của dân tộc.

Tết cơm mới của người Mường mang ý nghĩa giáo dục con cháu nhớ về cội nguồn

Hàng năm, Tết cơm mới ở Hương Cần vẫn được duy trì và chỉ tổ chức những nghi lễ chính. Năm nay, thực hiện Quyết định số 2072/QĐ-BVHTTDL ngày 31.8.2022 của Bộ VHTTDL, Quyết định số 3130/QĐ-UBND ngày 28.6.2021 của UBND huyện Thanh Sơn về ban hành Đề án tiếp tục bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường và các dân tộc thiểu số khác trên địa bàn huyện Thanh Sơn giai đoạn 2021-2025.

Với sự quan tâm, hỗ trợ của Bộ VHTTDL, lễ mừng Tết cơm mới của đồng bào Mường được tổ chức với đầy đủ các nghi lễ và các hình thức diễn xướng, trò chơi dân gian trong ngày hội như diễn tấu cồng chiêng, chạm ống, đâm đuống, múa sênh tiền, trống đất, hát Ví, đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ...

Tết cơm mới của đồng bào Mường diễn ra với đầy đủ các nghi lễ, hình thức diễn xướng và trò chơi dân gian

Ban tổ chức cho biết, lễ mừng Tết cơm mới được Bộ VHTTDL chỉ đạo, hỗ trợ phục dựng, nhằm bảo tồn những giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào Mường ở Thanh Sơn, qua đó còn tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, đồng bào các dân tộc trong xã cùng chung tay xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, là dịp để tôn vinh văn hóa truyền thống, tiếp tục đẩy mạnh khai thác tiềm năng của văn hóa cội nguồn, phục vụ phát triển du lịch trên địa bàn huyện Thanh Sơn.

Đại diện Bộ VHTTDL trao tặng xã Hương Cần bộ nhạc cụ, trang phục, vật tư hỗ trợ công tác bảo tồn giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Mường

Nhân dịp này, Bộ VHTTDL đã trao tặng xã Hương Cần bộ nhạc cụ, trang phục, vật tư hỗ trợ công tác bảo tồn, nhằm phát huy hơn nữa giá trị văn hóa đặc sắc của Tết cơm mới của dân tộc Mường. Từng bước xây dựng các mô hình CLB bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng ở Thanh Sơn, góp phần khơi dậy tiềm năng du lịch, tạo nguồn sinh kế bền vững cho đồng bào tại địa phương.

NGUYỄN NAM; ảnh V.MẠNH