VHO- Sáng ngày 25.4, tại Bảo tàng lịch sử TP.HCM đã khai mạc trưng bày chuyên đề “Sắc mộc – Nghệ thuật điêu khắc gỗ thời Nguyễn”. Qua đó khẳng định, các tác phẩm điêu khắc gỗ của Việt Nam không những đã góp phần đẩy mạnh sự phát triển kinh tế mà còn giúp đưa những nét đẹp văn hóa Việt đến với bạn bè quốc tế.

Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày

Điêu khắc gỗ là một trong những nghề thủ công truyền thống lâu đời của người Việt. Đặc biệt, vào thời Nguyễn, do nhu cầu trong việc xây dựng kiến trúc cung điện, các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng và bài trí trong cung đình, đồ gia dụng gia tăng... nên đã tạo điều kiện cho nghề điêu khắc gỗ phát triển mạnh. Mỹ thuật ứng dụng trên đồ gỗ không chỉ được tạo tác bởi những nghệ nhân cung đình mà còn có sự tham gia đông đảo của các nghệ nhân dân gian. Nhân kỷ niệm 48 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 – 30.4.2023), 137 năm ngày Quốc tế Lao động (1.5.1886 – 1.5.2023) và hướng đến ngày Quốc tế Bảo tàng 18.5, Bảo tàng Lịch sử TP.HCM tổ chức trưng bày chuyên đề “Sắc mộc – Nghệ thuật điêu khắc gỗ thời Nguyễn”, giới thiệu đến công chúng 150 hiện vật là những tác phẩm mỹ thuật ứng dụng trên chất liệu gỗ - thể hiện nét tài hoa và tư duy thẩm mỹ tinh tế của nghệ nhân Việt Nam dưới thời Nguyễn.

Một số tác phẩm trưng bày tại Bảo tàng lịch sử TP.HCM

Các hiện vật được sắp xếp thành các câu chuyện gắn với 4 chủ đề: Nghệ thuật điêu khắc tượng thờ trong ngôi chùa cổ Nam Bộ với các pho tượng: Thích Ca sơ sinh, Giám Trai, Già Lam, Tiêu Diện Đại Sĩ... có tạo hình mang đậm chất dân gian miền Nam; Không gian thờ cúng trong ngôi nhà cổ dân gian truyền thống với các hiện vật: Bản thờ, các bộ bao lam được chạm trổ những đề tài phản ánh cảnh sắc trong tự nhiên (sóc giác, hoa điểu...) cùng hệ thống hoành phi, liễn đối chữ Hán có nội dung khuyên răn con cháu ghi nhớ công lao tổ tiên; Không gian tiếp khách trong ngôi nhà cổ dân gian truyền thống với điểm nhấn là chiếc trấn phong cùng bộ bàn ghế bành tượng, được khảm xà cừ ngũ sắc và cẩn đá màu tạo thành nét đẹp rất đặc trưng; Các hiện vật gắn với triết lý, châm ngôn về giáo dục, bồi dưỡng người hiền được thể hiện qua đề tài trang trí trên các hiện vật như trường kỷ, hoành phi, liễn đối, tranh thư pháp, án thư... trong không gian thư phòng hay phòng khách với mục đích cổ vũ tinh thần khuyến học cho con cháu. 

Bên cạnh đó, chuyên đề còn có các nhóm hiện vật gỗ đặc sắc như: mộc bản; hiện vật dùng trong thờ cúng (khám thờ, đài thờ, hộp đựng sắc phong, chân chò); hiện vật dùng trong trang trí (bức gỗ chạm bài thơ, tượng linh vật, phù điêu); đồ dùng trong sinh hoạt (giỏ, gối, bình điếu, thước Lỗ Ban) và các loại khay, hộp thể hiện kỹ thuật chế tác đa đạng, tạo nên nét riêng cho nghệ thuật điêu khắc gỗ thời Nguyễn. 

Chuyên đề “Sắc mộc – Nghệ thuật điêu khắc gỗ thời Nguyễn” sẽ diễn ra đến ngày đến ngày 30.6.2023 tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM.

HỒNG HẠNH