VHO- Hơn một năm trước, nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo phải nhờ người đưa đến tham dự triển lãm tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh của các tác giả được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước. Cũng hơn một tháng trước, giới nghề lại rưng rưng gặp ông tại buổi khai mạc triển lãm tác phẩm mỹ thuật của các họa sĩ tiêu biểu hàng đầu châu Á.

Ở tuổi 80, sức khỏe không còn như trước nữa nhưng luôn thấy tình yêu và độ máu lửa nghề nghiệp ở ông, nghệ sĩ tạo hình đầu tiên thuộc thế hệ kháng chiến chống Mỹ cứu nước được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (năm 2016).

Sau hơn 60 năm làm nghề, ngày 25.12 tới đây tại Hà Nội, lần đầu tiên nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo mới tổ chức triển lãm cá nhân ghi dấu cuộc đời sáng tạo nghệ thuật của mình.

Những tác phẩm “chép sử” dân tộc

Triển lãm nghệ thuật điêu khắc với chủ đề “Chân dung nghệ sĩ - Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo” nhằm tôn vinh người nghệ sĩ lớn đã có nhiều đóng góp cho nền mỹ thuật nước nhà. Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo đã đi qua chiến tranh. Từng là người lính chiến đấu, trải nghiệm chiến trường và với tình yêu quê hương đất nước, ông đã dành phần lớn đời mình để tạc nên những tượng đài vĩnh cửu, cống hiến những công trình nghệ thuật lớn lao cho dân tộc. Đó là những tượng đài chiến thắng, tượng đài tôn vinh sự hy sinh của những anh hùng liệt sĩ, ngợi ca sức chiến đấu của con người Việt Nam.

80 năm tuổi đời và hơn 60 năm tuổi nghề, nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo được giới nghề nể trọng không chỉ bởi tay nghề mà còn là nhân cách nghệ sĩ luôn được ông gìn giữ như gia sản của riêng mình. Tác giả của nhiều công trình tượng đài hoành tráng, có chất lượng nghệ thuật cao, sở hữu một “kho tàng” đồ sộ các tác phẩm điêu khắc về nhiều đề tài khác nhau, nhà điêu khắc chia sẻ lý do vì sao cho đến bây giờ, ở tuổi đã cao ông mới tổ chức một triển lãm cá nhân: “Có lẽ việc cứ mải mê sáng tác, tôi đã không nghĩ đến việc tổ chức một triển lãm cá nhân cho riêng mình. Tuy nhiên, trong suốt cuộc đời sáng tác, tôi đã tham gia rất nhiều triển lãm lớn nhỏ, tất cả đều là những triển lãm tập thể và đây là lần đầu tiên tôi tổ chức triển lãm cá nhân”.

Một tác phẩm của nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo

Nhà điêu khắc cũng bộc bạch: “Ý định ban đầu của tôi là tổ chức triển lãm để chào mừng kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Tuy nhiên, do thời gian quá gấp rút nên phải chuyển khai mạc sang ngày 25.12. Gần 60 tác phẩm được trưng bày lần này được chọn từ hàng trăm tác phẩm của tôi là một quá trình sáng tác trong một thời gian dài, ghi dấu những quá trình lịch sử của đất nước…”.

Bên cạnh những tác phẩm mang chủ đề lịch sử, tiêu bản của những bức tượng đang được trưng bày tại các Bảo tàng trong cả nước, tại triển lãm, người xem còn được gặp một diện mạo nghệ sĩ tài năng với rất nhiều các tác phẩm mà ông mới sáng tác. Đó là hình tượng người phụ nữ Việt Nam vừa mềm mại, uyển chuyển nhưng cũng không kém phần khỏe khoắn. Đó là hình tượng mang tính biểu tượng cho những khoảnh khắc bất chợt trong cuộc sống. Là sự lãng mạn trong những bức tượng tràn ngập tình yêu say đắm. Và cả những tác phẩm mang đến ấn tượng sâu sắc trong lòng người xem bởi những tầng ý nghĩa ẩn sâu bên trong... Nhà điêu khắc tâm sự, ông rất mong muốn ở cuộc triển lãm ghi dấu cuộc đời mình, thông qua các tác phẩm mới này công chúng sẽ cảm nhận được những cá tính nghệ thuật của ông.

Sức mạnh dân tộc trong tác phẩm

Nhà điêu khắc lão thành chia sẻ: “Sức mạnh của người nghệ sĩ Việt là văn hóa. Họ phải biết kết hợp nghệ thuật dân tộc và nghệ thuật hiện đại, làm thế nào cho cả hai nhuần nhuyễn, không bị khô cứng”. Với quan niệm đó, mỗi tác phẩm của ông luôn minh chứng sức mạnh của văn hóa dân tộc, đặc biệt trong những công trình tượng đài. Những tượng đài do nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo sáng tác không chỉ mang giá trị về văn hóa, lịch sử, mà nó còn là những điển hình về ngôn ngữ tượng đại, điển hình cho những giá trị nghệ thuật tạo hình. Ông luôn tâm niệm, nghệ thuật phải có tư tưởng, nếu không có tư tưởng thì đó chỉ là nghệ thuật trang trí.

 Không gian triển lãm

Cũng với nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo, làm tượng là cuộc sống, là niềm vui. Ông chia sẻ: “Tôi ngộ ra một điều, trời cho mình mỗi việc nặn tượng, thì mình chuyên nặn tượng. Ăn ngủ vì tượng, suốt ngày vầy đất sét. Đất sét cũng gắn bó với tôi như người tình, thở hơi thở của đất, của đá, của đồng và của thạch cao... Chính vì vậy, điều mà tôi muốn mang đến với khán giả tại triển lãm lần này chính là quan điểm sống của bản thân. Với tôi, một người sinh ra trên cuộc đời này phải sống có lý tưởng, có hoài bão, có ước mơ. Để làm được điều này, con người phải lao động, sáng tạo và để lại cho cuộc đời những giá trị của lao động chân chính thì cuộc đời mới bền vững mãi theo thời gian…”.

Nhà điêu khắc lão thành cũng có nhiều chia sẻ khi nói về thế hệ các nhà điêu khắc trẻ kế tiếp ông. “Việt Nam hiện nay đang sở hữu một thế hệ trẻ rất tài năng. Cách làm của họ cũng rất trẻ, thể hiện những khát khao, tìm ra những ý tưởng mới trong sáng tác. Tuy nhiên, điểm yếu của các nhà điêu khắc trẻ hiện nay là chưa sáng tác ra được các tác phẩm có chiều sâu về tư tưởng và nội dung. Họ cần có thời gian để rèn luyện, trau dồi. Để đạt được nghệ thuật đỉnh cao, bản thân người nghệ sĩ phải không ngừng sáng tạo trong lao động nghệ thuật, bên cạnh một cộng đồng yêu nghệ thuật lành mạnh và trong sáng…”, nghệ sĩ gửi gắm. 

 PHƯƠNG ANH