VHO- Trong đợt dịch vừa qua, chúng ta không ít lần được nghe về việc các văn nghệ sĩ sáng tác những tác phẩm nghệ thuật, có những hành động truyền cảm hứng cho công chúng vượt qua khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra. Càng trong giai đoạn khó khăn, sự bình tĩnh, tinh thần lạc quan của mỗi người càng có ý nghĩa quan trọng, quyết định chiến thắng cuối cùng cho cả dân tộc.

Gần đây, có một nghệ sĩ cao tuổi nói với tôi rằng, chúng ta cần có một nghiên cứu hết sức nghiêm túc về văn hoá nghệ thuật thời kỳ kháng chiến để đúc kết những bài học kinh nghiệm cho thế hệ hiện tại.

 Ý tưởng này thực sự không mới nhưng khiến tôi rất trăn trở về những tranh luận vốn ngủ yên khá lâu về nghệ thuật vị nhân sinh, hay nói cụ thể hơn là vai trò của nghệ thuật đối với cuộc sống con người. Rõ ràng, chúng ta có thể nhận thấy một nền văn hoá nghệ thuật kháng chiến đã góp công đáng kể cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Những đoàn văn công, nhà thơ, nhà văn, nhà báo đồng hành cùng các chiến sĩ ra chiến trường, để lại những tác phẩm nghệ thuật, các bài hát, vần thơ, bức tranh, câu chuyện... lay động tâm trí con người đến tận ngày hôm nay. Nhiều thanh niên sẵn sàng ra trận, hy sinh thân mình bởi những thông điệp truyền cảm hứng từ văn học nghệ thuật sinh ra trong/về chính cuộc chiến đó. Đúc kết lại, chúng ta đã chiến thắng kẻ thù ngay từ xuất phát điểm, bằng yếu tố căn bản đầu tiên: Đó là tinh thần! Nhờ vũ khí tinh thần lạc quan, yêu nước có được từ những tác phẩm nghệ thuật hùng tráng đó, chúng ta đã vượt qua những khó khăn của cuộc sống, sự thiếu thốn, thua thiệt về trang thiết bị, để chiến thắng mọi kẻ thù.

Khoa học cũng đã chứng minh thái độ sống, tinh thần lạc quan, tích cực sẽ kích thích việc sản sinh hormone endorphin có tác dụng làm giảm đau và serotonin giúp điều hòa tâm trạng, nhờ vậy, hệ miễn dịch sẽ được tăng cường dẫn đến tăng sức đề kháng cơ thể, một liều thuốc tự nhiên kỳ diệu. Thái độ sống lạc quan, yêu đời sẽ giúp cho chúng ta có thêm nghị lực sống, ý chí quyết tâm cũng như cách vượt qua căng thẳng. Giờ đây, khi khó khăn một lần nữa ập đến không báo trước, kinh nghiệm của quá khứ chắc chắn sẽ giúp chúng ta có thêm sự tự tin để chiến thắng dịch bệnh. Yếu tố tinh thần, một lần nữa, cần được đề cao để trở thành sức mạnh giúp chúng ta vượt qua khó khăn hiện thời. Tôi tin rằng, bên cạnh những biện pháp phòng dịch, y tế, tinh thần là một yếu tố quan trọng không kém trong cuộc chiến chống dịch bệnh. Điều đó cũng có nghĩa văn hoá nghệ thuật là một mặt trận trong cuộc chiến chống Covid-19. Các văn nghệ sĩ giờ đây là những chiến sĩ để thắp lên niềm tin chiến thắng, tinh thần lạc quan, sức mạnh tinh thần cho mỗi người dân và cả dân tộc. Những hành động truyền cảm hứng, giúp cộng đồng vượt qua dịch bênh vừa qua của các nghệ sĩ như Xuân Bắc, Trần Mạnh Tuấn, Quyền Linh, MC Quỳnh Hoa, Nguyễn Phi Hùng, Tạ Minh Tâm, Vy Oanh, Quế Trân và rất nhiều tên tuổi không thể kể ra hết đã cho thấy sự tận tâm của văn nghệ sĩ đối với khán giả và người dân cả nước. Đây chính là lúc các văn nghệ sĩ thể hiện rõ trách nhiệm xã hội của mình, thực sự là những nghệ sĩ của công chúng và vì công chúng. Việc được tiếp thêm sức mạnh tinh thần từ nghệ sĩ, nghệ thuật giúp chúng ta có thêm sức mạnh thể chất từ đó vượt qua mọi khó khăn, nghịch cảnh.

Như thế, bên cạnh 5K + Vắcxin , yếu tố tinh thần lạc quan chính là vũ khí mới để chúng ta chiến thắng Covid-19. Đấy cũng là trách nhiệm, nghĩa vụ, niềm tự hào, tình cảm thiêng liêng, cao cả mà văn nghệ sĩ có thể đem đến cho đất nước! 

PGS.TS BÙI HOÀI SƠN - Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội