VHO- Luôn luôn đổi mới, sáng tạo ra những sản phẩm chất lượng, mang giá trị nghệ thuật cao với hình thức thể hiện “tân” trên nền tảng “cổ” là cách mà các nghệ sĩ Nhà hát Múa rối Việt Nam đang nỗ lực thu hút khán giả. Vở diễn Câu chuyện những chiếc rìu kết hợp cùng hai tiết mục Lung linh khổng tước và Mười hai con giáp là chương trình theo xu hướng đổi mới vừa được Nhà hát ra mắt phục vụ khán giả đón Xuân Nhâm Dần 2022.

 Tiết mục “Mười hai con giáp” trình diễn qua hình thức rối đội lốt và múa rối nước

 Câu chuyện những chiếc rìu của tác giả Tuấn Khanh đã từng được dàn dựng trên sân khấu Nhà hát Múa rối Việt Nam vào năm 1985 với hình thức rối cạn. Lần này, ê kíp sáng tạo gồm: Đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng; Tạo hình NSƯT Thế Khiển; Thiết kế mỹ thuật Ngô Thắng… đã kết hợp cả múa rối cạn và múa rối nước với nhiều không gian biểu diễn trên 2 tầng rối cạn, 1 tầng rối nước và 1 sân khấu phía trước. Nội dung vở diễn mang tính nhân văn, giáo dục nhẹ nhàng về cách sống lương thiện, ngay thẳng sẽ luôn được mọi người tin yêu, còn những ai tham lam, độc ác sẽ tự mình chuốc họa vào thân, tiếng xấu để đời, nhận lấy kết cục không tốt đẹp…

Đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam cho biết: “Lâu nay các chương trình múa rối cho thiếu nhi thường là các trò diễn kết hợp. Tuy nhiên, qua thực tế nắm bắt nhu cầu, thị hiếu của các trường học, đặc biệt từ mong muốn của các em nhỏ, Nhà hát đã bổ sung các vở diễn với thời lượng dài vừa phải, có cốt truyện và có các tuyến nhân vật để khán giả theo dõi liền mạch, xuyên suốt cả chương trình. Hiện chúng tôi đang rất thiếu những kịch bản vừa có nội dung hấp dẫn vừa phù hợp với thểloại sân khấu múa rối. Vì vậy, Nhà hát đã quyết định dựng lại Câu chuyện những chiếc rìu vì tác giả là một đạo diễn, một nghệ sĩ của múa rối nên đáp ứng được cả yếu tố ngôn ngữvăn học cho tới ngôn ngữ nghệ thuật”.

 Những chúchim khổng tước bay lượn, xòe đuôi nhảy múa qua đôi bàn tay điều khiển điêu luyện, sức sáng tạo độc đáo của các nghệ sĩ

Điểm thú vị của Câu chuyện những chiếc rìu là sự đan xen giữa nhân vật rối và người thật để dẫn dắt khán giả vào câu chuyện. Sự hòa quyện ngôn ngữ giàu sức diễn cảm và sự linh hoạt của nhân vật đã tạo nên một vở rối sống động, hấp dẫn khán giả từ đầu đến cuối. Được biết, người thể hiện nhân vật Phú Ông tham lam là Ngô Doãn Thịnh - một nghệ sĩ trẻ mới về Nhà hát nhưng đã có bản lĩnh nghề nghiệp vững vàng qua nhiều vai diễn. Cùng phối hợp với Ngô Doãn Thịnh còn có 3 nghệ sĩ khác phụ giúp, một người phụ diễn phần chân, một phụ diễn phần tay và 1 người phụ diễn phần tạo hình cử động trên gương mặt Phú Ông. 4 nghệ sĩ đã phối hợp nhuần nhuyễn, tạo nên một nhân vật ấn tượng và toả sáng trên sân khấu rối.

Nếu Câu chuyện những chiếc rìu được thể hiện sống động, chân thực, thì trò diễn Lung linh khổng tước lại đưa khán giả đến với một không gian kỳ ảo trên nền phông đen với sân khấu nước phía trước, sân khấu cạn phía trên; các nghệ sĩ cũng trong trang phục đen chìm khuất, chỉ hiện lên trước mắt khán giả là hình dáng những con chim công (còn gọi là khổng tước) lộng lẫy đang bay lượn, xòe đuôi đùa giỡn, nhảy múa trong nền nhạc tươi vui. Qua đôi bàn tay điều khiển điêu luyện, sức sáng tạo độc đáo của các nghệ sĩ, bằng ngôn ngữ của nghệ thuật múa rối, vẻ đẹp của những chú khổng tước hiện lên thật lung linh, huyền ảo; đặc biệt là việc xử lý đuôi công trên mặt nước rất tài tình. Công là một trong những loài chim đẹp nhất, biểu tượng cho vẻ đẹp quyền quý và sang trọng trong nền văn hóa Á Đông, Nhà hát chọn tiết mục này phục vụkhán giả dịp Xuân mới như một lời chúc an khang, thịnh vượng đến mọi nhà!

Tiết mục Mười hai con giáp trình diễn qua hình thức rối đội lốt vàmúa rối nước. Các nhân vật đặc trưng của 12 con giáp đã trởthành biểu tượng quen thuộc, gần gũi, thân thiết và đầy triết lý trong tâm thức văn hóa Việt, đặc biệt là khi Tết đến Xuân về. Cách thể hiện sinh động, độc đáo của nghệ thuật Múa rối sẽ gợi cho khán giả, đặc biệt là các em nhỏ, nhớ về cội nguồn và những nét đẹp của văn hóa truyền thống. NSND Nguyễn Tiến Dũng đã từng thử nghiệm thành công với chất liệu mây tre đan trên sân khấu rối cạn, và lần này, anh quyết định đưa lên sân khấu rối nước ở Mười hai con giáp những vật dụng gắn với đời sống người nông dân như giỏ cua, rổ rá, thủng mủng, phủ xôi… được tạo hình bằng tre, nứa. Anh phấn khởi chia sẻ: “Khởi động lại một mùa diễn mới sau ảnh hưởng của dịch Covid-19, Nhà hát Múa rối Việt Nam đã có nhiều tín hiệu vui khi có một lực lượng nghệ sĩ trẻ triển vọng, có đủ bản lĩnh để đảm đương điều khiển các con rối có thiết kế phức tạp trong những chương trình mới lần này. Nhà hát cũng đã được Bộ VHTTDL quan tâm đầu tư cải tạo phòng trưng bày thành một sân khấu biểu diễn múa rối mini với khoảng 100 chỗ ngồi rất xinh xắn, lịch sự. Sân khấu này được khai thác sẽ phục vụ những đoàn khách nhỏ, rất phù hợp với tình hình hiện nay”.

Nhà hát Múa rối Việt Nam đang thực hiện các chương trình đặt hàng của Bộ VHTTDL dành cho đối tượng thiếu nhi. Thiết kế sân khấu hiện đại pha lẫn truyền thống, lung linh đầy màu sắc; âm nhạc truyền thống được phối khí, dàn dựng, phóng tác, mang âm hưởng dân gian đương đại kết hợp với kỹ xảo ánh sáng sẽmang tới cho các khán giảnhững bất ngờthúvị. Đây chắc chắn sẽ là món quà đặc sắc trong dịp Xuân mới 2022 mà Nhà hát Múa rối Việt Nam dành tặng khán giả. 

 THUÝ HIỀN