VHO- Mấy hôm gần đây, mạng xã hội lan truyền nhanh chóng những thông tin liên quan đến ca sĩ H.H. Những gì liên quan đến H.H đều được xới tung như thế người ta lần tìm, chắp nối thông tin để giải thích cho sự việc. Nhiều người vì tò mò, nhiều người hả hê, nhiều người áy náy, nhiều người thấy kỳ cục. Có lẽ câu chuyện đã bị đẩy đi quá xa so với những gì vốn có và chúng ta cần nghĩ nhiều hơn đến trách nhiệm xã hội của người nghệ sĩ cũng như cách thức xã hội tôn trọng đời tư nghệ sĩ.

Tôi rất tâm đắc với Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật và Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Dù không mang tính chế tài, nhưng ít nhất, hai bộ quy tắc ứng xử này đã giúp định hướng nhận thức của cả nghệ sĩ và công chúng về những gì nên, không nên làm trong hoạt động nghề nghiệp, đời sống và nhất là trên mạng xã hội. Mạng xã hội có rất nhiều ưu điểm như giúp chúng ta kết nối thuận lợi hơn, chia sẻ nhiều hơn, thư giãn tốt hơn song cũng đem lại khá nhiều điều tai hại khác cho cuộc sống của mỗi người.

Giờ đây, hiếm người trong số chúng ta sống thiếu mạng xã hội, và cũng chính vì lý do đó, thông tin trên mạng xã hội cũng là một phần của cuộc sống của chúng ta. Những nguyên tắc như trách nhiệm, tôn trọng, an toàn, lành mạnh phải được xem như các định hướng lớn để tạo thuận lợi và hạn chế ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội. Đối với người nghệ sĩ, do là người của công chúng, được công chúng quan tâm vừa là vinh dự, vừa là trách nhiệm, khiến cho mạng xã hội trở thành con dao hai lưỡi. Một phát ngôn hay, một chia sẻ tích cực có thể giúp mang lại hình ảnh, tên tuổi, thậm chí cả rất nhiều tiền bạc cho người nghệ sĩ nhưng cũng chỉ cần một phát ngôn, hình ảnh phản cảm có thể khiến họ rơi vào tình cảnh thảm họa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần, thậm chí đánh mất tất cả. Hai bộ quy tắc ứng xử giúp cho họ có ý thức tốt hơn về trách nhiệm trong phát ngôn, chia sẻ hình ảnh của mình, từ đó, không chỉ họ giữ gìn được thương hiệu cá nhân, hình ảnh đẹp của người nghệ sĩ, mà còn giúp tạo môi trường văn hóa trong lành cho xã hội, định hướng phát triển nhân cách cho công chúng.

Ở một khía cạnh khác, tôn trọng quyền riêng tư của mỗi người cũng là cách ứng xử văn minh trên mạng xã hội. Khi chúng ta đặt mình vào địa vị người khác, chúng ta có thể có những cảm thông sâu sắc hơn khi ai đó có thể mắc sai lầm, trong đó có nghệ sĩ. Đặc biệt hơn, đối với những người như bố mẹ, vợ, chồng, con cái của những người liên quan đến sự việc. Tâm trạng của họ chắc chắn sẽ rất suy sụp bởi những quy kết, trách móc từ những chia sẻ, bình luận trên các trang mạng xã hội. Vì vậy, những chia sẻ, thông tin thiếu trách nhiệm, vi phạm quyền riêng tư chỉ để thỏa mãn sự hiếu kỳ, sẽ rất tai hại đối với nhiều người liên quan, cả ở hiện tại lẫn tương lai, và còn ảnh hưởng chung đến môi trường văn hóa của xã hội. Như thế, tôn trọng quyền riêng tư, ứng xử có trách nhiệm, lành mạnh và an toàn để có những thông tin, đánh giá đúng mực, coi trọng nhân phẩm, danh dự của người khác phải được xem là một nguyên tắc đạo đức trong xã hội hiện nay.

Trở lại trường hợp H.H, chúng ta hy vọng đây là bài học không chỉ riêng cho nữ nghệ sĩ mà còn là bài học chung cho cả giới showbiz. Người nghệ sĩ chỉ có thể thành công trong nghề nghiệp và chiếm được sự yêu mến của công chúng nhờ không ngừng trau dồi chuyên môn, năng lực và sự giữ gìn hình ảnh, đạo đức của chính mình. Chúng ta cũng mong rằng công chúng sẽ luôn đồng hành cùng với nghệ sĩ để đón nhận tài năng thể hiện qua các tác phẩm chạm đến trái tim của khán giả, đồng thời tôn trọng quyền riêng tư của nghệ sĩ như một cách ứng xử văn minh, trách nhiệm, tạo điều kiện cho sự phát triển chung của đạo đức xã hội. 

PGS.TS BÙI HOÀI SƠN