Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

29 Tháng Ba 2024

Dòng sách vi quyển: Kỳ công mang dấu ấn Việt

Thứ Sáu 15/07/2022 | 10:00 GMT+7

VHO- Dù đã xuất hiện từ lâu trên thế giới, nhưng miniature books (còn gọi là vi quyển hay sách mini...) vẫn là khái niệm khá mới mẻ với bạn đọc trong nước. Thời gian gần đây, một số đơn vị xuất bản đã có khởi đầu ấn tượng khi cho ra mắt dòng sách siêu nhỏ với chất liệu thủ công truyền thống Việt Nam.

 Dòng sách siêu nhỏ được chế tác rất kỳ công, tinh tế

Dòng sách độc nhất vô nhị

Cách đây hơn 4.000 năm, người xưa đã gia công được nhiều cuốn sách kích thước nhỏ khá đặc sắc, dù chưa có kỹ thuật in ấn như ngày nay. Khi nghề làm giấy và máy in ra đời, sách mini được chế tạo ngày càng phong phú. Cho tới thế kỷ XIX - XX, từ Atlas tới Almanac, từ điển, sách hướng dẫn, truyện, thơ, kịch, sách thiếu nhi... với kích thước chỉ vài centimét đã được các đơn vị xuất bản liên tục cho ra đời. Đến nay, người ta đã có thể thu nhỏ một ấn phẩm xuống đơn vị… milimet, thậm chí là micromet (1/100 của milimet). Có cuốn sách sau khi đóng gáy, dựng hộp thì chỉ bằng một con tem, phải dùng kính lúp, kính hiển vi điện tử mới có thể đọc được!

Hiện dòng sách này đã được định hình với những quy chuẩn riêng, thường có 3 loại: Miniature tiêu chuẩn, ấn phẩm có độ dài, bề dày nhỏ hơn 3 inch (1 inch = 2,54 cm); Macrominiature to hơn 3 inch; Microminiature dưới 1 inch… Với kích thước này, cuốn sách phải trải qua các công đoạn thực hiện vô cùng cầu kỳ. Các chi tiết như bìa gáy, hộp đựng, ghim kẹp, móc khóa… phải làm hoàn toàn thủcông vàphụthuộc rất nhiều vào tay nghềcủa nghệnhân. Sách kích thước càng nhỏ thì càng đòi hỏi cao về công nghệ in ấn, thời gian và chi phí. Nếu không có kỹ thuật chế tác đặc biệt cũng như nghệ nhân lành nghề, ấn phẩm sẽ không đạt chất lượng. Vì vậy, vi quyển có thể coi là chỉ dấu thể hiện rõ trình độ kỹ thuật làm sách từ đóng bìa, dàn trang, cách thức trình bày đến in ấn và gia công… của nhà phát hành ở một quốc gia.

Các cuốn sách siêu nhỏ luôn được trang trí rất đẹp, bìa bằng gỗ, da, kim loại hoặc các chất liệu tổng hợp được in vẽ, trạm trổ tinh vi... Bởi vậy, không chỉ đem lại kiến thức cho người đọc về nhiều lĩnh vực mà đây còn là phương tiện giải trí, có giá trị sưu tập, trưng bày lưu niệm... Do độ kỳ công và quý hiếm nên giá bán của một bộ sách vi quyển cũng khá đắt, thường gấp nhiều lần so với bản phổ thông. Vi quyển cũng là loại sách được nhiều nhà sưu tầm tìm kiếm. Điển hình như Bảo tàng Sách Miniature Baku tại Azerbaijan có hơn 6.500 cuốn sách mini từ 64 quốc gia, có những cuốn sách cổ từ thế kỷ XVII, đã được Sách kỷ lục Guinness ghi danh là Bảo tàng tư nhân về sách mini lớn nhất thế giới.

 Sau khi đóng gáy, dựng hộp thì sách có kích thước chỉ bằng một con tem, phải dùng kính lúp, kính hiển vi điện tử mới có thể đọc được

Dựa vào truyền thống để tạo bản sắc sách Việt

Tại Việt Nam, vi quyển xuất hiện khá lâu dưới dạng sách bỏ túi. Những năm 1990, Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt Tủ sách Vàng, tập hợp những tác phẩm nổi tiếng được thực hiện với 2 phiên bản bìa cứng và bìa mềm, với nhiều tựa sách “đình đám” như Kính vạn hoa của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, Dế Mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài...; Nhà xuất bản Văn học cũng thực hiện loạt tuyển tập thơ với khổ sách chỉ 6 x 9cm... Tuy nhiên, các cuốn sách này chưa được chú trọng nhiều về hình thức, chủ yếu hướng đến tính tiện dụng, giúp bạn đọc dễ mang theo mọi lúc, mọi nơi.

Cùng với sự phát triển của công nghệ làm sách cũng như nhu cầu và thị hiếu ngày càng cao của độc giả, một số đơn vị đã tập trung đầu tư cho dòng sách mini tại Việt Nam. Mới đây, Phúc Minh Books và Nhà xuất bản Văn học cho ra mắt bộ tiểu thuyết tâm lý xã hội Thể xác và Tâm hồn - một trong những tác phẩm quan trọng nhất trong văn nghiệp của Maxence Van der Meersch - dưới dạng vi quyển. Sách có phiên bản giới hạn 100 bộ, mỗi bộ gồm 3 cuốn, mỗi cuốn dày 620 trang, khổ 5,5 x 7,6cm. Ấn bản hoàn toàn làm thủ công, in trên giấy cao cấp, bìa vải ép nhũ, do nghệ nhân Bùi Tiến Phúc và nghệ nhân người Đài Loan Trần Bội Tuyền thực hiện. Nội dung được hiệu đính và bổ sung 93 tranh minh họa của họa sĩ D.- Ch.Fouqueray.

“Thừa thắng xông lên”, hai đơn vị trên tiếp tục cho ra mắt bộ Những người phụ nữ bé nhỏ gồm 5 cuốn, bìa bằng lụa tơ tằm trang trí hoa văn thủy ấn (vẽ tranh màu trên mặt nước) do nghệ nhân Đồng Phước Quang nghiên cứu và sử dụng nguyên liệu từ hạt cà phê, hoa và lá cây rừng. Hoa văn thủy ấn không chỉ tạo ra bức tranh nghệ thuật với màu sắc tinh tế mà còn làm nên nét riêng cho từng cuốn sách. Mỗi cuốn có một màu chủ đạo, cạnh được quét từng lớp màu phủ nhũ vàng do họa sĩ Trần Minh Tâm lấy cảm hứng từ kỹ thuật vẽ tranh sơn mài truyền thống Việt Nam thực hiện.

Vì kích thước mi ni, đòi hỏi mọi khâu chế bản in gia công phải chuẩn chỉnh, nhờ vậy, độc giả có trải nghiệm thú vị mà vẫn đọc được trọn vẹn nội dung. Chị Nguyễn Thị Hồng, kỹ thuật viên chế bản sách Phúc Minh Books cho biết: “Vi quyển số lượng chữ nhiều, do vậy khi dàn trang, các thông số cách lề, cỡ chữ phải căn thật chuẩn để chứa đủ nội dung, tranh minh họa mà độc giả vẫn dễ dàng đọc được”.

Ngoài hướng tới sự chuẩn mực cả về kỹ thuật - mỹ thuật, mang giá trị sưu tầm cao, đại diện Phúc Minh Books cho biết, đơn vị này dự định sẽ tìm tòi, nghiên cứu thêm các sản phẩm thủ công chất liệu truyền thống Việt để mang đến những sản phẩm sách mi ni chất lượng và độc đáo hơn nữa.

Đánh giá cao việc làm sách tiêu chuẩn quốc tế nhưng sử dụng chất liệu của Việt Nam, vừa đảm bảo sự tinh tế, vừa mang giá trị dân tộc, ông Từ Xuân Minh, nhà sưu tầm sách tại Hà Nội chia sẻ: “Sử dụng các nguyên vật liệu truyền thống sẽ giúp toát lên chất riêng cho các cuốn sách Việt, giúp các sản phẩm này mang giá trị độc đáo riêng có, không giống với vi quyển của nước ngoài”. 

 TRUNG NGHĨA; ảnh: ITN

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top