VHO- Sáng nay 20.5, tại Đường sách TP.HCM, Nhà xuất bản Trẻ đã tổ chức chương trình ra mắt tác phẩm Hồi ức Đỗ Duy Liên - Cuộc đời của mẹ, cuốn sách là câu chuyện về cuộc đời của nữ Phó Chủ tịch đầu tiên của TP.HCM sau 1975.

Cuốn sách Hồi ức Đỗ Duy Liên - Cuộc đời của mẹ 

Đỗ Duy Liên là một người phụ nữ sinh ra trong gia đình công chức khá giả. Trong bước đường lớn khôn, trưởng thành, và tham gia cách mạng cho đến gần hết cuộc đời, bà đã gắn bó máu thịt với mảnh đất phương Nam, với Sài Gòn - TP.HCM. Trong suốt cuộc đời gần một thế kỷ, với bao biến động thời cuộc, bà đã kiên cường với vai trò người mẹ, người vợ, người nữ chiến sĩ trung kiên trong thời chiến và người nữ cán bộ tâm huyết, tài năng trong thời bình. Nếu có thể dùng một từ để diễn tả cội nguồn sức mạnh của bà Đỗ Duy Liên - nhân vật chính của tác phẩm Hồi ức Đỗ Duy Liên - Cuộc đời của mẹ, thì đó có thể là “tình yêu thương”. Tình thương của bà với người chồng mất sớm kéo dài mãi đến vài chục năm sau, qua những lá thư tha thiết bà viết cho ông; Tình yêu thương đối với con ruột và rất nhiều người con liệt sĩ ở trường Lý Tự Trọng - những người thương quý gọi bà là “má Tư”; Tình thương lớn với những số phận kém may mắn, như bà từng viết, mình “rất thích làm việc ân nghĩa, đem lại điều vui tươi cho mọi người”. Và tình yêu nước nồng nàn đã giúp bà đứng vững trong những thời khắc thử thách nhất trong thời chiến và hoàn thành những công việc lớn lao trong thời bình. Như lời bà Quách Thu Nguyệt, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Trẻ, với kết cấu độc đáo, mạch lạc, tư liệu dày dặn, sống động, hình ảnh phong phú, Hồi ức Đỗ Duy Liên - Cuộc đời của mẹ có "trọn vẹn dạng thức cần có của một hồi ức cá nhân mà còn làm giàu thêm cảm xúc người đọc không chỉ với cuộc đời của một nhân vật cụ thể mà còn phóng chiếu hình ảnh bi hùng, đẹp lãng mạn của người phụ nữ Việt Nam, của những nữ chiến sĩ cách mạng trong thời chiến".

Giám đốc Sở TTTT TP.HCM tặng hoa cho đại diện gia đình nhân ngày ra mắt sách

Hồi ức Đỗ Duy Liên - Cuộc đời của mẹ gồm có 4 phần chính và phụ lục ảnh màu. Phần 1, kể về tuổi thơ, quá trình trưởng thành và tham gia kháng chiến của cô nữ sinh Đỗ Duy Liên. Phần 2, là những lá thư bà viết cho chồng. Ông hy sinh năm 1968 tại Bến Cát, Bình Dương. Lá thư đầu tiên bà viết cho ông là khi đang trên đường từ Hội nghị Paris về Hà Nội, khi quá cảnh ở Bắc Kinh, ngày 12.2.1969. Và hằng năm, đều đặn từ đó, bà vẫn viết thư kể cho ông về tình yêu, gia đình, nỗi nhớ…. Có thể nói đây là phần xúc động và thể hiện rõ nét nhất nét nữ tính và trái tim tràn ngập yêu thương của bà Đỗ Duy Liên. Phần 3, gồm hồi ức của các con về bà Đỗ Duy Liên. Do hồi ký bà tự viết dừng lại ở sự kiện bị địch bắt, ở tù năm 1967 và được trao trả ra căn cứ tháng 3.1968. Giai đoạn tiếp theo, bắt đầu từ khi bà ra miền Bắc (giữa năm 1968), rồi trở lại chiến trường miền Nam (đầu năm 1973), tiếp quản Thành phố Sài Gòn (30.4.1975), tái thiết, xây dựng, phát triển Sài Gòn – TP.HCM cho đến khi nghỉ hưu gồm rất nhiều sự kiện đáng nhớ trong cuộc đời và sự nghiệp của bà. Các con của bà là Liên Hoan, Thái Hỷ, Duy Hiệp, đã từ trí nhớ và những tham khảo từ đồng chí, đồng nghiệp của bà, cùng những tư liệu liên quan, để viết bổ túc về thời kỳ này. Phần 4, là những phát biểu của bà Đỗ Duy Liên, cũng như cảm tưởng của nhiều người từng là đồng chí, đồng nghiệp, bạn bè, người thân… về bà.

Phần giao lưu giúp độc giả hiểu hơn về hành trình ra đời của cuốn sách

Sau năm 1975, bà Đỗ Duy Liên đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng: Giám đốc đầu tiên của Sở LĐ,TB&XH, về sau là Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Phụ nữ TP.HCM), đặt nền móng cho Hội bảo trợ Bệnh viện miễn phí thành phố (sau là Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo TP.HCM), Hội bảo trợ người tàn tật và trẻ em mồ côi TP.HCM; luôn quan tâm con em gia đình liệt sĩ sống và học tập tập trung tại trường Lý Tự Trọng…. Những đóng góp của bà trong suốt thời kỳ kháng chiến và hòa bình vô cùng to lớn, và điều khiến nhiều người từng tiếp xúc với bà nhớ mãi, đó chính là tình yêu thương, tấm lòng trong sáng và chân thành. Sau khi nghỉ hưu, khoảng năm 1992, bà Đỗ Duy Liên bắt đầu viết trang đầu tiên của hồi ức Cuộc đời của mẹ, khi đó chính các con bà cũng chưa biết. Về sau, các con của bà tìm thấy các tập bản thảo khi dọn phòng, từ đó mới hoàn thành nốt những phần còn lại dựa vào lời kể của bà Duy Liên lúc còn tỉnh táo (hiện trí nhớ của bà đã suy giảm do tuổi già), cộng thêm những cảm nhận riêng và những bài bà viết đăng trên sách báo, tạp chí, kỷ yếu liên quan. Bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó Chủ tịch nước nhận xét: "Những dòng hồi ức của Duy Liên…  thật chân thực và vô cùng xúc động, nó phản ảnh rất đúng về con người Duy Liên – một nữ cán bộ rất năng nổ, đầy nhiệt huyết, đầy trách nhiệm, luôn sáng tạo và có phần táo bạo trong công tác; một người bạn sống giản dị, tình nghĩa; một người vợ, người mẹ hết lòng vì chồng, vì con. Trong sự nghiệp của mình, Duy Liên đã cống hiến gần như toàn bộ thời gian, sức lực và tâm trí cho người dân Sài Gòn – TP.HCM... Cần phải nói: cuộc đời Duy Liên là một tấm gương của người phụ nữ đã kiên cường vượt qua bao thách thức, gian khó của cuộc kháng chiến, những bỡ ngỡ ban đầu thời hậu chiến và trên hết là những mất mát không thể nói nên lời – của người mẹ xa con trong thời gian dài, của người vợ có chồng hy sinh khi còn khá trẻ – để làm tốt nhất nghĩa vụ với đất nước, với gia đình".

Ông Thái Hỷ đại diện gia đình trao toàn bộ nhuận bút cho Hội bảo trợ người tàn tật và trẻ em mồ côi TP.HCM

Ông Thái Hỷ, con trai của bà chia sẻ: “Tôi làm sách về mẹ để mẹ có thể nói về những gì đã viết và chưa nói ra từ một người cán bộ, người vợ, người mẹ.  Tôi làm sách về mẹ để có cơ hội được lắng nghe mẹ và lắng nghe chính mình, để thương yêu mẹ nhiều hơn. Tôi làm sách về mẹ để được tiếp tục chăm sóc mẹ, để có thể nghe tiếng mẹ cất lên từ sự im lặng thật giản dị và đáng tự hào…”. Theo đó, toàn bộ số nhuận bút thu được từ cuốn sách Hồi ức Đỗ Duy Liên - Cuộc đời của mẹ sẽ được trao cho Hội bảo trợ người tàn tật và trẻ em mồ côi TP.HCM.

HỒNG HẠNH