Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Chính trị

19 Tháng Ba 2024

Khắc phục những lúng túng trong xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”

Thứ Hai 28/11/2022 | 21:46 GMT+7

VHO- Tiếp theo Hội nghị buổi sáng, chiều 28.11, Bộ VHTTDL đã tổ chức Hội nghị Tổng kết việc thực hiện Nghị định số 89/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” (Nghị định 89); Nghị định số 40/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP (Nghị định 40).

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy phát biểu tại Hội nghị

Chủ trì Hội nghị, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh, từ những ý kiến sát thực đặt ra tại đây, Bộ VHTTDL sẽ giao cơ quan chức năng tổng hợp, nghiên cứu, xây dựng dự thảo Nghị định mới thay thế Nghị định 89, Nghị định 40 để  công tác xét tặng phù hợp hơn với thực tiễn cuộc sống, khẳng định việc trao tặng những danh hiệu cao quý thể hiện sự quan tâm to lớn của Đảng và Nhà nước đối với các văn nghệ sĩ, “những chiến sĩ trên mặt trận văn hoá” hết mình cống hiến cho nền văn học nghệ thuật nước nhà.
Còn có những lúng túng
Tham dự Hội nghị còn có đại diện các Cục, Vụ, đơn vị chức năng thuộc Bộ VHTTDL; lãnh đạo các Sở VHTTDL, VHTT các địa phương, lãnh đạo Liên hiệp các Hội VHNT Trung ương, các Hội VHNT chuyên ngành cùng nhiều chuyên gia, văn nghệ sĩ…
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nêu, ngày 29.9.2014, Chính phủ ban hành Nghị định số 89/2014/NĐ-CP quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” (NSND, NSƯT). Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để xét, tôn vinh những cá nhân đang hoạt động và có nhiều cống hiến, đóng góp trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật; thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với các văn nghệ sĩ trong tình hình mới, góp phần thực hiện có hiệu quả Luật Thi đua, khen thưởng, Nghị quyết số 33-NQ/TW  về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy khẳng định, việc trao tặng danh hiệu vinh dự cao quý của Nhà nước cho các nghệ sĩ thể hiện sự quan tâm to lớn của Đảng, Nhà nước đối với các văn nghệ sĩ, “những chiến sĩ trên mặt trận văn hoá” hết mình cống hiến cho nền văn học nghệ thuật nước nhà. Qua đó, góp phần động viên, khích lệ các văn nghệ sĩ tiếp tục say mê trong sáng tạo, biểu diễn nghệ thuật, để có nhiều chương trình, tác phẩm, tiết mục nghệ thuật có giá trị phục vụ nhân dân. 
Trình bày báo cáo tổng kết việc thực hiện Nghị định 89, Nghị định 40, Phó Vụ trưởng Vụ Thi đua Khen thưởng Lê Ngọc Trung cho biết, triển khai thực hiện Nghị định 89, từ năm 2016- 2019, Bộ VHTTDL đã tổ chức 2 đợt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT, trong đó đã có 186 NSƯT được phong tặng danh hiệu NSND, 686 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSƯT.
Trên cơ sở thực tiễn qua 2 đợt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT năm 2016 và 2019 cũng như qua rà soát, tiếp thu ý kiến trao đổi của các đại biểu, chuyên gia chuyên ngành, các nghệ sĩ tại Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Nghị định số 89, để công tác xét tặng danh hiệu phù hợp hơn tình hình thực tiễn, Bộ VHTTDL đã tham mưu xây dựng trình Chính phủ ban hành Nghị định số 40 ngày 30.3.2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89 với những quy định mới, cởi mở hơn, theo hướng bám sát thực tế, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác xét tặng, tôn vinh những nghệ sĩ có tài năng nổi trội của từng loại hình, ngành nghề nghệ thuật.

Toàn cảnh Hội nghị

Việc ban hành Nghị định 40 cơ bản đã giải quyết được những khó khăn, vướng mắc cơ bản trong công tác xét tặng danh hiệu của những đợt xét tặng trước đó, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xét tôn vinh các nghệ sĩ. 
Vụ Thi đua Khen thưởng cho biết, công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 10 theo quy định tại Nghị định số 89 và Nghị định số 40 đang được thực hiện. Hiện nay, Bộ VHTTDL đang hoàn thiện hồ sơ để chuẩn bị cho cuộc họp của Hội đồng cấp Nhà nước.
“Qua nghiên cứu báo cáo của các Bộ/ngành; địa phương tổng kết về thực hiện Nghị định, qua việc xét tặng danh hiệu vừa được triển khai tại Hội đồng cấp Bộ/tỉnh và Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước của đợt xét tặng lần thứ 10, Bộ VHTTDL  tổng hợp một số vướng mắc, khó khăn đang tồn tại trong công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT.
Theo đó, công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT còn một số vướng mắc như: Một số Hội đồng cấp Bộ/tỉnh còn lúng túng trong việc xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT theo tiêu chí “trường hợp đặc biệt”. Trong quá trình xét tặng danh hiệu, một số Hội đồng cấp cơ sở, Hội đồng cấp Bộ/tỉnh chưa nắm rõ hoặc hiểu chưa đúng, còn lúng túng trong đánh giá, xem xét những hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu theo tiêu chí “trường hợp đặc biệt”, dẫn đến tình trạng việc xem xét chưa theo đúng quy định. Ở một số Hội đồng cấp Bộ/ tỉnh: Hồ sơ cứ thiếu giải thưởng theo quy định thì được xét theo tiêu chí “trường hợp đặc biệt”, vì thế số lượng hồ sơ xét theo tiêu chí “trường hợp đặc biệt” nhiều hơn xét theo tiêu chí giải thưởng. Việc xét theo tiêu chí “trường hợp đặc biệt” chưa thực sự căn cứ theo các tiêu chuẩn quy định tại Điều 8 đối với danh hiệu NSND và Điều 9 đối với danh hiệu NSƯT, nên có những hồ sơ thiếu cả tiêu chuẩn về thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp theo quy định vẫn được xét trình lên Hội đồng cấp trên, hoặc xét cho những nghệ sĩ tuổi đời còn rất trẻ, chưa thể hiện sự cống hiến nổi trội, tài năng nghệ thuật xuất sắc trong hoạt động nghệ thuật. Bản nhận xét, đánh giá của Hội đồng các cấp đối với những cá nhân xét theo tiêu chí “trường hợp đặc biệt” nhiều khi còn sơ sài, chưa thể hiện rõ nét sự cống hiến nội trội, tài năng xuất sắc của cá nhân trong loại hình, ngành nghề nghệ thuật mà họ đang hoạt động. 

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy chủ trì Hội nghị

Bên cạnh đó, việc xác nhận thành phần tham gia của cá nhân trong chương trình, vở diễn, tiết mục đạt giải thưởng để tính quy đổi giải thưởng cho cá nhân của một vài cơ quan, đơn vị nghệ thuật chưa đúng tên gọi như thành phần quy định trong bảng quy đổi.
Vướng mắc trong xác nhận về thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp đối với các nghệ sĩ hoạt động nghệ thuật tự do hoặc đối với những nghệ sĩ lớn tuổi, tham gia hoạt động nghệ thuật từ rất lâu, được đào tạo truyền nghề, không qua trường hợp đào tạo chuyên nghiệp, việc có được hợp đồng lao động từ đơn vị nghệ thuật hoạt động từ thời điểm mới vào nghề là rất khó vì qua thời gian lâu năm có thể đơn vị đã giải thể hoặc đổi tên nhiều lần, công tác lưu trữ không phục vụ được việc trích lục các hồ sơ lâu năm. Hồ sơ thiếu yếu tố chứng minh thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, gây khó khăn cho Hội đồng các cấp khi xét danh hiệu.
Một số địa phương, Trung tâm văn hóa tỉnh có chức năng hoạt động nghệ thuật cả chuyên nghiệp và không chuyên; vấn đề đặt ra là việc xem xét tính giải thưởng và thời gian hoạt động nghệ thuật của các nghệ sĩ như thế nào cho phù hợp và đúng quy định.
Khắc phục bất cập
Tại Hội nghị, các đại biểu đã đóng góp  nhiều ý kiến, nêu giải pháp khắc phục những vấn đề còn tồn tại trong công tác xét danh hiệu NSND, NSƯT. 
Ông Nguyễn Đăng Chương, đại diện Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cho biết, có hơn 100 đơn vị nghệ thuật công lập, ngoài công lập, trong đó có hàng nghìn nhạc công. Nhưng Nghị định 89, Nghị định 40 lại không xét danh hiệu NSND, NSƯT cho đối tượng này là điều bất hợp lý, đồng thời là thiệt thòi cho các nghệ sĩ. “Họ là những người ngồi dưới hố nhạc, không ai nhìn thấy, nhưng không có nhạc công thì không có một tác phẩm nghệ thuật hoàn chỉnh được. Vở Chèo, Tuồng, Cải lương không có trống phách thì làm sao thành tác phẩm. Vì vậy, Nghị định tới đây phải đưa lực lượng này vào xét danh hiệu”, ông Nguyễn Đăng Chương nêu ý kiến.

Ông Nguyễn Đăng Chương, đại diện Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Cũng theo ông Nguyễn Đăng Chương, theo chính sách đẩy mạnh xã hội hóa hiện nay của Nhà nước, quy định xét danh hiệu lại quy định nghệ sĩ phải công tác trong đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp là không phù hợp. Thực tế có nhiều nghệ sĩ độc lập, biểu diễn ở nhiều sân khấu khác nhau. Vì thế chỉ nên quy định “nghệ sĩ hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp"  chứ không phải quy định hoạt động tại một đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp. 
NSƯT Trần Ly Ly, Q. Cục trưởng Cục NTBD cũng đồng tình cho rằng, nhạc công giữ vai trò vô cùng quan trọng cho vở diễn, nên nếu không đưa đối tượng này vào xét tặng các danh hiệu thì sẽ không khuyến khích sức sáng tạo và chúng ta sẽ dễ mất đi bộ phận đó. 
Theo bà Trần Ly Ly, cần bổ sung một thành phần quan trọng nữa để xét danh hiệu NSND, NSƯT là soạn giả chuyển thể. “Họ gần như tác giả thứ hai. Ví dụ họ chuyển thể thành chèo thì phải am hiểu chèo, chuyển thể cải lương phải am hiểu cải lương. Soạn giả chuyển thể vô cùng quan trọng, có thể không bằng tác giả, nhưng họ rất giỏi và nếu không được tính là đối tượng xét danh hiệu thì rất thiệt thòi và nền VHNT sẽ thiếu vắng những tác giả, tác phẩm tốt”, theo NSƯT Trần Ly Ly.

NSND Phạm Ngọc Khôi, Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam

Đại tá, NGƯT Nguyễn Xuân Thủy, Hiệu trưởng Trường ĐH VHNT Quân đội cho rằng, quy định về tuổi chưa rõ tiêu chí. Việc xác định tuổi nghệ sĩ áp dụng theo luật lao động là chưa phù hợp. Vì nghệ sĩ trẻ không có nghĩa là không cống hiến bằng nghệ sĩ cao tuổi hơn. Ông Nguyễn Xuân Thủy nêu ví dụ, trường hợp NSND Lê Khanh hơn 30 tuổi đã được phong tặng danh hiệu NSND. Cần xét trên những đóng góp của họ hơn là xét trên tuổi.
Ngoài ra, đối với đối tượng nghệ sĩ làm nhà giáo, nếu chỉ xét danh hiệu NGƯT, NGND mà không xét danh hiệu nghệ sĩ thì rất thiệt thòi. "Tôi nhớ lời của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói "Nghề dạy học là nghề sáng tạo nhất trong những nghề sáng tạo. Nếu chỉ xét NGND, NGƯT thì thiệt thòi. Vẫn nên để NSND, NSƯT ở cơ sở đào tạo vì họ xứng đáng", ông Nguyễn Xuân Thủy nói.
Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu, tính toán lại tỉ lệ quy đổi huy chương cho phù hợp, tránh thiệt thòi cho các nghệ sĩ.
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho biết, các ý kiến đóng góp tại Hội nghị được Bộ lắng nghe nghiêm túc. Tới đây, để xây dựng Nghị định mới, Bộ VHTTDL sẽ giao cho các cơ quan chức năng xem xét, bổ sung thêm đối tượng là những người sáng tạo ra các tác phẩm văn hóa nghệ thuật không thuộc đạo diễn, diễn viên, họa sĩ…. "Tuy nhiên, đây là vấn đề vô cùng khó khăn, làm thế nào để tránh được xét tặng danh hiệu cao quý nhưng không được xét trùng. Để làm được điều này, cần phải nghiên cứu và đánh giá những tác động sâu hơn nữa", Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh.
Thứ trưởng cũng cho biết thêm, việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định 89 và Nghị định 40 được Bộ VHTTDL xác định là nhiệm vụ quan trọng. Trong thời gian tới, sẽ có những buổi làm việc đặc thù với các Bộ, Ban, ngành, các Hội chuyên ngành và các địa phương để xin ý kiến. Thứ trưởng đề nghị, những người làm công tác thi đua khen thưởng, các Hội VHNT chuyên ngành tại địa phương, trong quá trình thực tiễn có nhiều những bất cập phát sinh, vướng mắc, cần có ý kiến góp ý, đề xuất giải pháp để thực hiện việc xét danh hiệu NSND, NSƯT thực sự tôn vinh những nghệ sĩ có tài năng, đánh giá đúng công lao đóng góp của họ đối với nền VHNT nước nhà.

PHƯƠNG ANH; ảnh: THU THƯƠNG

Print

Hãy Đăng nhập hoặc Đăng ký đăng nhận xét.

Danh mục bài viết

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liện hệ quảng cáo: 024.22415051

Tổng Biên tập:NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Tòa soạn: Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top