Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

19 Tháng Ba 2024

Nét đẹp văn hóa, ứng xử văn minh trong gia đình, dòng họ, khu dân cư: Nâng cao nhận thức cộng đồng

Thứ Tư 27/07/2022 | 10:40 GMT+7

VHO- Giải pháp quan trọng được ngành VHTTDL đặt ra nhằm triển khai thực hiện hiệu quả chủ đề năm 2022 về xây dựng môi trường văn hóa cơ sở là tuyên truyền, vận động, giáo dục nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa trong sự phát triển kinh tế, xã hội…

 Di tích lịch sử văn hóa, điểm đến an toàn gắn với Quy tắc ứng xử tại đình Đăm, phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm

 Thực tế cho thấy, những mô hình sáng tạo trong xây dựng môi trường văn hóa cơ sở nói chung; giữ gìn, phát huy văn hóa truyền thống, ứng xử văn minh nói riêng đều thành công từ triển khai công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng.

Chung tay xây dựng môi trường văn hóa

Trên địa bàn Hà Nội, việc thực hiện hai bộ quy tắc “đinh” gồm: Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố, văn hóa ứng xử trên địa bàn Thủ đô đã có những chuyển biến rõ nét; xuất hiện nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo. Nhận thức cộng đồng được nâng cao, người dân chung tay xây dựng đời sống văn hóa cho chính mình.

Một trong số đó là phong trào xây dựng đời sống văn hóa tại phường Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy) với nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo như: Gia đình học tập, cầu thang văn hóa… Nhận thấy tác động tích cực của các mô hình xây dựng đời sống văn hóa, cộng đồng đã nỗ lực nhân rộng, lan tỏa những cách làm này, trong đó có mô hình Cầu thang văn hóa. Không đơn thuần là một mô hình, từ những cầu thang văn hóa, nhiều hoạt động vì cộng đồng đã trở thành thói quen, văn hóa ứng xử của người dân, như: Tổng vệ sinh môi trường vào thứ Bảy hằng tuần, quyên góp ủng hộ đồng bào bị thiên tai, thi đua phụ nữ đảm đang, khéo léo… Địa bàn phường Nghĩa Tân đã có hơn 80 mô hình điểm sinh hoạt văn hóa được tổ chức từ những không gian trước đó thường bị chiếm dụng làm điểm để xe, tập kết rác. Các điểm sinh hoạt văn hóa này trở nên hữu ích, thiết thực với thư viện thu nhỏ, niêm yết quy tắc ứng xử, quy định của khu dân cư; dần trở thành nơi kết nối, giao lưu văn hóa, gắn kết cộng đồng.

Quận Long Biên cũng là địa bàn gặt hái nhiều thành công từ việc chú trọng mục tiêu xây dựng đô thị văn minh, hiện đại. Thông qua mô hình “Tổ dân phố xanh, sạch, đẹp, văn minh” nhiều cách làm sáng tạo đã ra đời, được người dân tích cực nhân rộng. Các phong trào tổ chức không gian xanh, những đường hoa, bích họa… đã góp phần làm đẹp cuộc sống. Từ việc làm đẹp phố phường, người dân cũng đã khơi dậy ý thức chung tay giữ gìn môi trường văn hóa tới cộng đồng.

Lan tỏa những mô hình hay, cách làm sáng tạo xuất phát từ nhận thức, sáng kiến của người dân là hướng đi hiệu quả trong xây dựng môi trường văn hóa cơ sở nói chung; giữ gìn, phát huy văn hóa truyền thống, ứng xử văn minh nói riêng. Theo lãnh đạo Sở VHTT Hà Nội, các mô hình văn hóa đã chứng minh hiệu quả trong việc nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng. Do đó, cần xây dựng, nhân rộng nhiều hơn nữa các mô hình văn hóa gắn với quy tắc ứng xử, trong đó lấy con người, gia đình, cơ quan, đơn vị, trường học là hạt nhân.

 Mô hình Cầu thang văn hóa Ảnh: TRẦN YẾN

Từ nhận thức trở thành thói quen, nếp sống

Ứng xử văn minh là một trong những yếu tố quan trọng để hình thành nên những nét đẹp văn hóa trong gia đình, dòng họ và đời sống cộng đồng. Thực tế, những hành vi, thái độ, lời nói thiếu chuẩn mực khi giao tiếp đã tạo nên nhiều tác động, hệ lụy tiêu cực tới môi trường sống. Bởi vậy, không phải là những gì quá to tát, cần tuyên truyền để người dân luôn ý thức cần giữ gìn, bảo vệ môi trường văn hóa cho cuộc sống xung quanh mình, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất như biết cảm ơn, xin lỗi, biết giữ gìn trật tự, vệ sinh chung, có thái độ hòa nhã, tôn trọng, lịch sự với những người xung quanh… Công tác tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng về văn hóa ứng xử có thể nói là một yêu cầu cần thiết trong bối cảnh hiện nay, nhằm tạo ra môi trường văn hóa lành mạnh để tự thân mỗi người sống, làm việc tốt hơn.

Cũng trên địa bàn Hà Nội, sau 5 năm triển khai hai bộ Quy tắc ứng xử nói trên, văn hóa ứng xử của cộng đồng đã có thay đổi rõ nét. Từ những quy tắc chung, các ngành, địa phương đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, đưa các quy tắc ứng xử trở nên gần gũi và trở thành thói quen của người dân, tiêu biểu như các mô hình: Tổ dân phố “5 không” ở quận Thanh Xuân; Thôn, làng sáng, xanh, sạch, đẹp ở huyện Đan Phượng; Di tích lịch sử văn hóa - điểm đến an toàn, hấp dẫn gắn với quy tắc ứng xử ở quận Bắc Từ Liêm; Quy tắc ứng xử với mô hình lễ tang văn minh, tiến bộ ở huyện Mê Linh… Đáng chú ý, huyện Thanh Oai mới đây đã khảo sát, tiếp tục xây dựng các mô hình thực hiện quy tắc ứng xử mới. Các mô hình được đầu tư xây dựng gồm: Văn hóa ứng xử trong trường học; Quy tắc ứng xử gắn với làng văn hóa kiểu mẫu và cơ quan văn hóa… Lãnh đạo các địa phương nhận định, để các quy tắc ứng xử ngày càng đi vào đời sống và phát huy hiệu quả thiết thực, cần xác định tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức tuyên truyền, thông qua các mô hình văn hóa tiêu biểu, phù hợp cũng như thông qua việc tổ chức các hội thi, hội diễn, tọa đàm tìm hiểu về quy tắc ứng xử…

Mặc dù có ý nghĩa thiết thực nhưng cũng phải nhận thấy rằng, để từ nhận thức trở thành thói quen, nếp sống, nếp sinh hoạt hằng ngày của mỗi người dân và mở rộng hơn là những cộng đồng dân cư lại không hẳn là điều đơn giản. Với đặc thù đời sống văn hóa ở mỗi vùng miền, nhiều tập tục đã sâu rễ bền gốc trong đời sống sinh hoạt cộng đồng, dù không còn phù hợp với bối cảnh cuộc sống đương đại thì những cách thức tuyên truyền, tác động nhằm tạo chuyển biến, đẩy lùi các tập tục lạc hậu cũng cần được các địa phương triển khai rất linh hoạt. Nhờ sự nỗ lực trong công tác tuyên truyền của đội ngũ cán bộ văn hóa tại nhiều tỉnh thành, đến nay, nhiều hủ tục lạc hậu hay những biểu hiện biến tướng, thái quá trong đời sống, sinh hoạt văn hóa tại một số địa phương, các lễ hội, di tích lịch sử văn hóa… đã dần dần tạo chuyển biến tích cực.

Ngay tại Hà Nội, để đưa hai bộ quy tắc ứng xử nói trên vào đời sống, các ngành chức năng đã liên tục đa dạng hóa, đẩy mạnh các phương thức tuyên truyền. Theo Kế hoạch thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng và Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội năm 2022, có nhiều hoạt động được đẩy mạnh thực hiện, như: Tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng, cổng thông tin từ thành phố tới cơ sở, hệ thống pano, áp phích, màn hình LED… về chủ đề văn hóa ứng xử, những tập thể, cá nhân tiêu biểu trong thực hiện quy tắc ứng xử, văn hóa công sở, các mô hình hay, cách làm mới trong triển khai thực hiện cũng như phê phán các hành vi, việc làm chưa đẹp, đề xuất giải pháp xây dựng thành thói quen, hành động đẹp trong mỗi người dân, góp phần xây dựng hình ảnh con người Hà Nội thanh lịch, văn minh. 

Tăng cường xử phạt những hành vi thiếu văn minh nơi công cộng

UBND TP Hà Nội mới đây đã ra quyết định xử phạt Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và quảng cáo Đại dương xanh vì đăng hình ảnh quảng cáo web cá độ bóng đá trên xe buýt, với mức phạt 120 triệu đồng. Trước đó không lâu, hành vi phản cảm, thiếu văn minh nơi công cộng của một nhóm thanh niên trên tàu Cát Linh - Hà Đông cũng bị dư luận lên tiếng mạnh mẽ. UBND TP Hà Nội và Sở VHTT Hà Nội đã ban hành quyết định xử phạt 137 triệu đồng với nhãn hàng quảng cáo ở vụ việc nhóm thanh niên cởi trần phản cảm nói trên.

Rất nhiều vụ việc phản cảm tương tự trong thời gian qua đã được ngành văn hóa các tỉnh thành vào cuộc, kịp thời xác minh xử lý. Đáng chú ý, những hình ảnh, việc làm phản cảm, vi phạm nếp sống văn minh này đã khiến cộng đồng phản ứng gay gắt. Đơn cử, hình ảnh xuất hiện trên tàu Cát Linh cách đây mấy tháng nhận nhiều bình luận cho rằng, việc cởi trần trên phương tiện công cộng là thể hiện hành vi ứng xử lệch chuẩn, trong khi Hà Nội đang đẩy mạnh thực hiện bộ quy tắc ứng xử nơi công cộng.

PHƯƠNG THẢO

MINH NGỌC

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
192021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top