VHO- Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, theo đường lối văn hóa, văn nghệ của Đảng, chịu sự quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ, Bộ VHTTDL trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và các Bộ, ngành khác có liên quan đến phạm vi hoạt động của Liên hiệp theo quy định của pháp luật.

Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam Đỗ Hồng Quân chủ trì Hội nghị Ảnh: T.L

 Đó là kết luận tại Hội nghị giao ban với Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam và các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương 6 tháng đầu năm 2023. Tham dự Hội nghị có Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cùng lãnh đạo các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan tới các hoạt động trong lĩnh vực VHNT.

Đảm bảo công tác quản lý nhà nước về VHNT

Đại diện cho các đơn vị quản lý nhà nước đã có những trao đổi thẳng thắn tại Hội nghị, đặc biệt là vấn đề phân định rõ về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, của Liên hiệp và các Hội chuyên ngành trong việc xây dựng và phát triển VHNT. Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Hội Mỹ thuật Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Điện ảnh Việt Nam, Hội Kiến trúc sư Việt Nam; lãnh đạo Cục Điện ảnh, Cục Nghệ thuật biểu diễn... đã báo cáo những kết quả đạt được, điểm sáng trong hoạt động VHNT nửa đầu năm 2023, đồng thời cũng có những đại biểu trao đổi ý kiến cần làm rõ thực trạng, phân tích nguyên nhân và đề ra các giải pháp góp phần vào phát triển VHNT thời gian tới.

Đáng chú ý, có một số ý kiến đề nghị giao nhiệm vụ tổ chức các cuộc thi, liên hoan, hội diễn, triển lãm chuyên nghiệp từ Bộ VHTTDL sang cho các Hội chuyên ngành Trung ương và Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam. Về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Trần Hướng Dương khẳng định: Các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp do Cục Nghệ thuật biểu diễn tổ chức nhằm đảm bảo công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn. Mục đích quan trọng đó là qua việc tổ chức các liên hoan, cuộc thi, cơ quan quản lý nhà nước có thể nắm bắt cụ thể thực trạng phát triển của các đoàn nghệ thuật từ trung ương tới địa phương. Từ đó, điều chỉnh chế độ chính sách cho văn nghệ sĩ, hoạch định những chiến lược phát triển cho nghệ thuật biểu diễn phù hợp với thực tiễn cũng như những thay đổi trong tình hình mới.

Song song công việc này, Cục Nghệ thuật biểu diễn thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Liên hiệp và các Hội chuyên ngành như Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Múa Việt Nam... để tổ chức các hoạt động, sự kiện của Hội, trong đó có các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật. Cơ quan quản lý nhà nước luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi để giúp cho các Hội chuyên ngành tổ chức các hoạt động của Hội. Chưa kể là các cuộc thi, liên hoan của các Hội chuyên ngành cũng có sự phối hợp của cơ quan quản lý nhà nước ở các địa phương, nơi tổ chức sự kiện.

“Các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật do Cục Nghệ thuật biểu diễn và do Hội chuyên ngành tổ chức có tính chất rất khác nhau. Các đơn vị nghệ thuật hiện nay hoạt động dưới sự quản lý của cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị nghệ thuật Trung ương trực thuộc Cục Nghệ thuật biểu diễn và Bộ VHTTDL, các đơn vị nghệ thuật địa phương trực thuộc các Sở địa phương quản lý. Tổ chức các cuộc thi, liên hoan, triển lãm là để cơ quan quản lý nhà nước có thể chỉ đạo và hướng dẫn hoạt động phát triển sự nghiệp nghệ thuật biểu diễn và văn học trong cả nước theo chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật do Cục Nghệ thuật biểu diễn tổ chức là nhằm nắm bắt được thực tế để xây dựng các thể chế, chính sách cho nghệ thuật biểu diễn”, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật Trần Hướng Dương cho biết.

 Chương trình “Gặp mặt, vinh danh các nghệ sĩ tiêu biểu lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn năm 2022” do Bộ VHTTDL tổ chức Ảnh: TRẦN HUẤN

Bộ VHTTDL là cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về VHNT

Theo báo cáo của Vụ Văn hóa Văn nghệ (Ban Tuyên giáo Trung ương) và một số Hội chuyên ngành, hiện nay các Hội đều đang gặp rất nhiều khó khăn do thiếu nhân sự. Để tổ chức hàng chục kỳ liên hoan, cuộc thi nghệ thuật chuyên nghiệp mỗi năm như Cục Nghệ thuật biểu diễn là điều bất khả thi đối với các Hội khi mà nhân sự thiếu, lãnh đạo Hội đều ở độ tuổi cao, chắc chắn với nguồn nhân lực và nguồn đầu tư hiện nay của Liên hiệp và các Hội chuyên ngành sẽ khó có thể tổ chức với tần suất và quy mô như vậy.

“Hơn thế, từ giải thưởng của các cuộc liên hoan, cơ quan quản lý nhà nước mới có căn cứ để xét tặng các danh hiệu cho nghệ sĩ. Thành viên của các Hội chuyên ngành, Liên hiệp là đối tượng để xét tặng giải thưởng, danh hiệu, vì vậy việc trao quyền lại cho các Hội chuyên ngành hay Liên hiệp đứng ra tổ chức là bất hợp lý. Hơn thế, việc ký các bằng khen phải do cơ quan quản lý nhà nước thực hiện mới có giá trị trong bình xét các giải thưởng cấp nhà nước. Thực tế nhiều năm qua, cơ quan quản lý nhà nước đã chủ trì, phối hợp với các Hội chuyên ngành, cơ quan trung ương và địa phương tổ chức cuộc thi và liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp một cách chặt chẽ và tạo hiệu quả cao, mang lại sự công bằng khách quan”, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Trần Hướng Dương khẳng định rõ.

Câu chuyện này đề nghị “giao quyền” tổ chức các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật của Bộ VHTTDL sang cho các Hội chuyên ngành không mới khi vấn đề này đã từng có ý kiến đặt ra tại Hội nghị giao ban kỳ trước. Khi đó, Thứ trưởng Tạ Quang Đông đã đề nghị cần làm rõ và phân định cụ thể trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước cũng như vai trò, trách nhiệm của Liên hiệp và các Hội chuyên ngành trong việc xây dựng và phát triển VHNT. Quyết định phê chuẩn điều lệ của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam số 584/QĐ-TTg ngày 13.5.2022 đã nêu rõ tại Điều lệ (sửa đổi, bổ sung) về phạm vi lĩnh vực hoạt động của Liên hiệp.

Như vậy, Liên hiệp hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, theo đường lối văn hóa, văn nghệ của Đảng, chịu sự quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ, sự quản lý nhà nước của Bộ VHTTDL trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và các Bộ, ngành khác có liên quan đến lĩnh vực hoạt động của Liên hiệp theo quy định của pháp luật. Bộ VHTTDL là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về VHTTDL & GĐ trong phạm vi cả nước, trong đó có tổ chức các cuộc thi, liên hoan, hội diễn, triển lãm... Qua việc tổ chức các cuộc thi, liên hoan, triển lãm, cơ quan quản lý nhà nước mới có căn cứ để đưa ra những định hướng hoạt động VHNT và có biện pháp để đầu tư các tác phẩm có chất lượng phục vụ nhân dân. 

 THÚY HIỀN