VHO - UBND tỉnh Quảng Nam vừa có công văn gửi Sở VHTTDL tỉnh Quảng Nam yêu cầu Sở này chủ trì, phối hợp với Sở Ngoại vụ, UBND huyện Thăng Bình, cơ quan, đơn vị liên quan nghiên cứu đề nghị của Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội liên quan dự án bảo tồn và khôi phục Phật viện Đồng Dương; tham mưu, báo cáo UBND tỉnh xem xét, quyết định.

 Di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương hiện tại

Được biết, trước đó, ngày 24.1.2024, Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội có công văn số NV/104/DP/2024 do Phó đại sứ Subhash P.Gupta ký, gửi ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam về việc cho ý kiến về hoạt động trùng tu và khôi phục tại khu vực của Phật viện Đồng Dương.

Theo công văn của Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội, dự án bảo tồn và khôi phục Phật viện Đồng Dương đã được nhất trí triển khai trong Tuyên bố chung do Thủ tướng Ấn Độ và Việt Nam thông quan vào tháng 12.2020. Từ ngày 10.12.2023 đến ngày 19.1.2024, nhóm chuyên gia của Cơ quan Khảo cổ Ấn Độ (ASI) đã tới Quảng Nam để chuẩn bị báo cáo chi tiết cho dự án. Tiếp đó, ngày 4.1.2024, ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã có buổi đón tiếp, làm việc với ông Er. Bhima Azmira, Giám đốc Bảo tồn của ASI. Sau khi khảo sát tại khu vực Phật viện Đồng Dương, nhóm chuyên gia của ASI đã có những nhận xét sau: Hiện tại, ở khu vực này chỉ còn một cấu trúc cổ dễ nhận biết, có thể tiến hành công tác bảo tồn và phục dựng.

Hoạt động khai quật khảo cổ tại Phật viện Đồng Dương đã được tiến hành trong quá khứ. Do đó, để có bất cứ đánh giá thêm về khu vực này việc dọn cây và dọn đất để xác định những cấu trúc khảo cổ cần được phục dựng là điều cần thiết. Đồng thời, ranh giới của Phật viện Đồng Dương cần phải được xác định lại.

Nhóm chuyên gia của ASI rất mong muốn được chia sẻ những báo cáo và tài liệu về các đợt khai quật và khai thác đã được thực hiện trước đây tại khu vực của Phật viện Đồng Dương bởi các cơ quan hữu quan của Việt Nam hay các tổ chức khác này nhằm mục đích nghiên cứu. Trên cơ sở đó, nhóm chuyên gia của ASI sẽ chuẩn bị báo cáo dự án chi tiết. Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội cũng thông tin thêm, theo quy định, các hoạt động được tiến hành tại hiện trường của di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương cần phải xin ý kiến của Bộ VHTTDL, do đó, hoạt động nghiên cứu tại khu vực của Phật viện Đồng Dương không thể tiến hành được trong chuyến thăm của đoàn chuyên gia ASI vào hồi tháng 12.2023 vừa qua.

Từ những ý kiến nêu trên, Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội đề nghị tỉnh Quảng Nam cho ý kiến về hoạt động trùng tu và khôi phục tại Phật viện Đồng Dương để hoạt động đánh giá và chuẩn bị báo cáo khả thi dự án có thể được thực hiện. Ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Quảng Nam cho biết đơn vị đang nghiên cứu đề nghị của phía Ấn Độ về dự án bảo tồn và khôi phục Phật viện Đồng Dương để tham mưu, báo cáo UBND tỉnh Quảng Nam xem xét, quyết định. Đây là bước khảo sát đầu tiên trong việc phục hồi di tích. Để triển khai hoạt động khôi phục, cần phải nghiên cứu phục dựng mô hình 3D, 4D khu Phật viện bằng tư liệu, số liệu ở các nơi có lưu trữ về di tích này. Sau đó lập dự án khảo cổ, thám sát, lập dự án quy hoạch tổng thể. Từ đó mới tiến tới đầu tư phục dựng từng hạng mục khi có nguồn vốn.

KHÁNH CHI