VHO - Sáng 19.2, tại thôn Muỗng Do, xã Điền Trung, huyện Bá Thước (tỉnh Thanh Hóa) tổ chức Lễ hội Mường khô năm 2024 và đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Mường Khô.

Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Cao Thị Xuân cùng các lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa dự lễ

Dự lễ đón nhận đón nhận có Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Cao Thị Xuân; Phó Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Tuấn Sinh; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng cùng đại diện lãnh đạo Cục Di sản văn hóa và một số sở, ban, ngành tỉnh Thanh Hóa.

Thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ VHTTDL, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng trao Quyết định công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Mường Khô cho lãnh đạo huyện Bá Thước

Lễ hội Mường Khô được Bộ BVHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 3415/QĐ-BVHTTDL ngày 10.11.2023, khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc và cũng là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn các thế hệ ông cha và mỗi người dân trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc.

Bá Thước được biết đến là vùng đất cổ với dấu vết của nền văn hóa Sơn Vi, một vùng đất giàu bản sắc văn hóa dân tộc, giàu tiềm năng về tài nguyên và truyền thống anh hùng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc. Bá Thước cũng là nơi phát tích của một dòng họ nổi tiếng xứ Mường Khoòng, Mường Khô với bao bậc văn nhân, chí sĩ đã có những công lao to lớn, đóng góp vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước.

Đoàn rước kiệu Quận công Khâm sai Chánh thống lãnh Thượng đạo trấn Thanh Hóa Hà Công Thái

Vào cuối thế kỷ XVIII, tại vùng đất Mường Khô (nay là xã Điền Trung) đã xuất hiện một vị lang Mường ưu tú, đó là Quận công Khâm sai Chánh thống lãnh Thượng đạo trấn Thanh Hóa Hà Công Thái - ông là người có công lao rất lớn đối với vương triều Nguyễn; quan hệ của ông và chúa Nguyễn Ánh được xây dựng từ khi còn ở trấn biên Gia Định, ông không những đã giúp vua Gia Long gìn giữ vùng biên cương phía Tây Thanh Hóa, mà còn giúp vua trong cuộc trường trinh tiến quân ra Bắc Hà giành lấy Thăng Long, thống nhất đất nước; công lao và tên tuổi của ông đối với triều Nguyễn được sử sách lưu danh mãi muôn đời sau.

Chương trình nghệ thuật tại Lễ hội Mường Khô năm 2024 và đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Mường Khô

Để ghi nhớ công lao vị Quận Công đất Mường Khô, người anh hùng của dân tộc và các anh hùng, sỹ phu đất Mường khô đã có công với nước, cuối thế kỷ XIX, Nhân dân và dòng họ Hà Công đã lập đền thờ ông (hay còn gọi là chùa Mèo), tại thôn Muỗng Do, xã Điền Trung. Từ đó đến nay, nơi đây đã trở thành chốn tâm linh của đất Mường Khô nói riêng, huyện Bá Thước nói chung và Lễ hội Mường Khô bắt đầu xuất hiện từ đây; hằng năm, vào ngày 10 tháng Giêng, các xã thuộc xứ Mường Khô và huyện Bá Thước lại hân hoan tổ chức Lễ hội Mường Khô. Đây là một trong những lễ hội đặc sắc, ẩn chứa nhiều nét văn hóa độc đáo và cổ kính, một sản phẩm văn hóa, du lịch tâm linh được tổ chức thường niên - điểm nhấn trong hành trình văn hóa tâm linh, nhớ về nguồn cội, mang thương hiệu riêng của xứ Mường Khô.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng phát biểu

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng, sự kiện đón nhận và vinh danh Lễ hội Mường Khô là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia hôm nay vừa là niềm vinh dự, tự hào, đồng thời cũng đặt ra yêu cầu cao về trách nhiệm của các cấp, các ngành của tỉnh và huyện Bá Thước; về trách nhiệm của các thế hệ nghệ nhân và cộng đồng các dân tộc anh em trên địa bàn huyện Bá Thước trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản.

Để tiếp tục tạo sức sống mới, sự lan tỏa và truyền cảm hứng mạnh mẽ các giá trị lịch sử - văn hóa của Lễ hội Mường Khô, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị, cấp ủy, chính quyền và Nhân dân huyện Bá Thước tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Sở VHTTDL, các đơn vị có liên quan triển khai nghiêm túc, hiệu quả việc bảo vệ và phát huy giá trị của di sản, đồng thời tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ hơn nữa các giá trị của Lễ hội Mường Khô. Đặc biệt, cần xác định phải gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản bằng tâm huyết, tấm lòng, niềm tự hào, nội lực, để các giá trị lịch sử - văn hóa của Lễ hội Mường Khô được gìn giữ, phát triển và lan tỏa mạnh mẽ, rộng rãi hơn nữa trong cộng đồng.

Việc gìn giữ và bảo tồn, phát triển Lễ hội Mường Khô không chỉ là trách nhiệm của các nghệ nhân và người dân trong vùng di sản, mà còn là trách nhiệm của cộng đồng các dân tộc trong huyện Bá Thước và cả tỉnh. Do vậy, đề nghị các các sở, ngành cấp tỉnh, mà trước hết là huyện Bá Thước quan tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị lịch sử - văn hóa của lễ hội; duy trì và tổ chức lễ hội thường xuyên, có hiệu quả, đúng quy định của pháp luật; quan tâm xây dựng các chương trình quảng bá, truyền thông sâu rộng để thúc đẩy sự gắn bó xã hội, nâng cao ý thức về bản sắc và trách nhiệm của người dân địa phương; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan để tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp thiết thực, cụ thể để giữ gìn và phát huy bản sắc, truyền thống, các giá trị văn hóa tốt đẹp của Lễ hội Mường Khô trong phát triển kinh tế - xã hội, nhất là phát triển du lịch gắn kết chặt chẽ với văn hóa, con người và lịch sử, góp phần đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển kinh tế của địa phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.

NGUYỄN LINH