VHO - Lễ hội Hết Chá của đồng bào dân tộc Thái tại bản Áng, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu (Sơn La) được tổ chức thường niên vào tháng 3 hàng năm, khi mùa hoa ban nở khắp vùng Tây Bắc. Lễ hội không chỉ bảo tồn nét văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc Thái trong cộng đồng các dân tộc Tây Bắc, mà còn góp phần thu hút du khách đến với Mộc Châu trải nghiệm, khám phá.

Lễ hội Hết Chá góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp gắn với phát triển du lịch

Lễ hội Hết Chá là hình thức sinh hoạt văn hóa tâm linh độc đáo, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống rất  có của người Thái, gắn kết cộng đồng làng bản, cùng giúp nhau vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Là dịp để người dân tạ ơn đất trời, tạ ơn đấng sinh thành, giáo dưỡng, cầu chúc cho vạn vật hòa hợp, sinh sôi nảy nở, cuộc sống yên vui, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt bội thu, ấm no hạnh phúc.

Năm 2016, với ý nghĩa mang đậm giá trị lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc, lễ hội Hết Chá đã được Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Theo truyền thống Lễ hội Hết Chá gồm phần lễ và hội. Phần lễ để mọi người tỏ lòng thành kính với bậc cha nuôi có công ơn cứu chữa mình, tạ ơn đất trời và thần linh. Phần hội gồm các hoạt động mô phỏng lại cuộc sống bình dị thường ngày của đồng bào dân tộc Thái ở thời kỳ dựng bản, dựng mường, xây dựng đời sống mới. 

Năm nay, Lễ hội Hết Chá được tổ chức trong không gian rộn ràng sắc màu văn hóa. Khi tiếng trống chiêng ngân vang, cũng là lúc Lễ hội Hết Chá bắt đầu với nghi thức cúng Then. 

Ở phần hộI, diễn ra với các hoạt động nhằm mô phỏng lại cuộc sống bình dị thường ngày của đồng bào dân tộc Thái trong quá trình dựng bản, dựng mường, xây dựng đời sống mới.

Lễ hội Hết Chá​​​​​​​ đã trở thành sản phẩm văn hóa - du lịch cộng đồng thu hút du khách khi đến với Mộc Châu

Người dân, du khách được tham gia trải nghiệm các trò diễn dân gian vui nhộn, dạy con cháu khai hoang ruộng, tập cho trâu cày, khơi dậy nền văn minh lúa nước của đồng bào dân tộc. Đan xen là các tiết mục kịch câm dí dỏm, vui nhộn phê phán những thói hư tật xấu, khích lệ những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống thường nhật. 

Các hoạt động trong lễ hội diễn ra xung quanh một cây nêu, khơi dậy cuộc sống bình dị với thiên nhiên hoang dã được thể hiện trên cây nêu, với hoa Ban, hoa mạ, hình con thú, con chim, ve sầu, ong bướm, chống chiêng nhiều mầu sắc treo trên cây nêu, tượng trưng cho sự sống, mùa xuân.

Người dân, du khách được hòa mình cùng những điệu xòe uyển chuyển, nhịp nhàng, duyên dáng quanh cây nêu cùng tiếng trống, chiêng rộn rã và âm thanh trầm bổng.

Cùng trải nghiệm không gian trưng bày gian hàng giới thiệu sản phẩm hàng thổ cẩm, hàng nông sản, hòa mình vào không khí sôi động của các môn thể thao, trò chơi dân gian truyền thống hấp dẫn như thi lấy lửa luộc gà; trưng bày ẩm thực dân tộc, tung còn, đi cầu kiều...

Nhiều năm qua, Lễ hội Hết Chá của đồng bào dân tộc Thái tại bản Áng, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu đã được các cấp chính quyền và cộng đồng quan tâm đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp gắn với phát triển du lịch. Lễ hội đã trở thành nét văn hóa mang đậm bản sắc, là sản phẩm văn hóa - du lịch cộng đồng quan trọng trong định hướng phát triển không gian du lịch văn hoá cộng đồng tại Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu.

VY OANH