VHO- Jang Geon-seob (người Hàn Quốc) là một nhà thơ, nhà biên kịch, phê bình điện ảnh kiêm ký giả quá nhiều năng lượng. Lúc nào cũng thấy anh chạy sự kiện, vừa quay phim, chụp hình, vừa viết bài… Anh điều hành cùng lúc 3 tờ báo in (điển hình là tờ báo ngày Miraeilbo), báo điện tử và một nhà xuất bản. Anh bảo: “Tôi mà nghỉ thì 70 phóng viên khác không có lương!”.

 Jang Geon-seob (bên phải), Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều (giữa) và tác giả Kiều Bích Hậu

Trên người anh luôn trĩu nặng hơn chục ký lô máy ảnh, máy quay phim, laptop, điện thoại, mà mỗi loại thường hơn một chiếc. Ba lô của anh luôn có nguy cơ tung đứt quai bởi nhồi nhét quá nặng máy móc, sách báo… Thậm chí, khi đi dạo buổi sáng với chúng tôi bên hồ nước gần Khách sạn Hilton ở cố đô Gyeongju, Jang Geon-seob vẫn đeo bên người máy ảnh, máy quay phim và hai chiếc điện thoại. Buổi đi dạo đã biến thành cuộc làm phim của anh, ghi lại những cảm xúc của chúng tôi với mùa thu Hàn Quốc và thật nhiều hình ảnh bình minh, cây cỏ, lá thu vàng, đỏ ngời lên trong nắng non buổi sớm, trong cái lạnh ngọt ngào 3^oC nơi đây. Anh ghi lại tất cả bằng ảnh, bằng các đoạn phim và cho biết, tất cả những hình ảnh, tài liệu qua 40 năm làm ký giả của anh vẫn được lưu trữ lại.

Hằng ngày phải chạy nhiều sự kiện như thế, nên Jang ngủ rất ít, ăn rất vội, đi rất nhanh, gần như là chạy. Anh thường về nhà khi đã khuya, thậm chí quá nửa đêm. Thế mà về đến nhà, anh cũng chưa nghỉ ngay mà còn tiếp tục xử lý vô vàn hình ảnh đã chụp trong ngày, gửi cho bạn bè có liên quan đến sự kiện. Anh chẳng bao giờ đi ngủ trước 2 giờ sáng. Khi tôi thắc mắc tại sao anh có thể giữ được sức khỏe khi làm việc quá sức như vậy, Jang nói, có lẽ do sâm Hàn Quốc. Anh sinh ra ở vùng Nangsan-myeon Iksan-si thuộc tỉnh Jeollabuk, cách Seoul 200km. Thời nhỏ, sâm trồng quanh nhà rất nhiều, mẹ anh thường nhổ củ sâm để làm các món ăn, như muối dưa, xào, làm gỏi… Mẹ cũng phơi khô, thái lát sâm, bỏ vào túi cho anh mang theo đến trường. Nhưng sâm đắng, hồi nhỏ anh không thích nên thường lén vứt chúng khi ra khỏi nhà. Mẹ anh còn nghiền sâm thành bột, pha vào nước ép anh uống. Jang cho rằng, có thể do dùng nhiều sâm từ bé, nên đến giờ anh có sức khỏe hơn người, chưa bao giờ ốm đau phải đi bệnh viện, chẳng tốn một xu thuốc.

Không chỉ là ký giả, Jang Geon-seob còn là một nhà thơ, nhà văn, nhà biên kịch điện ảnh, nhiếp ảnh gia, nhà tổ chức sự kiện văn học nghệ thuật. Anh cũng là Giám đốc điều hành của một số hội văn học, quan trọng nhất là Hội thơ Hiện đại Hàn Quốc. Sinh năm 1958, đến nay Jang vẫn làm việc hăng say hơn cả trai trẻ, vẫn đầy hoài bão, dự định văn chương và kết nối văn học Việt Nam - Hàn Quốc. Anh đang là đầu mối chính kết nối các hoạt động giao lưu văn học giữa Hội thơ Hiện đại Hàn Quốc và Hội Nhà văn Việt Nam. Hằng năm, hai Hội đều có các cuộc trao đổi đoàn đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm sáng tác, thực tế tại nước bạn, hội thảo và viết về nhau. Trong sự kiện Hội nghị tác giả văn học tiếng Hàn lần 8 diễn ra tại Gyeongju (Hàn Quốc) từ ngày 1 - 4.11.2022, Jang Geon-seob đã tích cực kết nối và vận động để BTC mời 3 dịch giả Việt Nam là Lê Đăng Hoan, Đặng Lam Giang và tôi sang dự sự kiện ý nghĩa này. Cũng vào cuối tháng 11.2022, anh dẫn đoàn gồm lãnh đạo và các nhà thơ thuộc Hội thơ viết bằng tiếng Hangeul sang Việt Nam ký Biên bản ghi nhớ hợp tác với Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hải Phòng, sau đó có cuộc thăm hỏi, làm việc với Lãnh đạo Hội Nhà văn Việt Nam.

 Nhà thơ Jang Geon-seob và các tác phẩm văn học Việt Nam

Đi lại nhiều lần giữa Việt Nam và Hàn Quốc, Jang cho biết, anh có tình cảm đặc biệt với đất nước và con người Việt Nam. Hai nước có sự tương đồng về văn hóa nên dễ hiểu nhau, dễ có điều kiện giúp nhau cùng phát triển, nhất là qua cầu nối văn học. Việc thúc đẩy các hoạt động giao lưu văn học giữa Việt Nam và Hàn Quốc của Jang còn có một lý do sâu xa, đó là qua hoạt động ấy, anh lại thỏa ước nguyện được đến Việt Nam, gặp bạn văn chương, ăn món ngon nơi đây và ghi lại thật nhiều hình ảnh. Mỗi khi Jang chụp cho tôi một kiểu ảnh thật đẹp, tôi khen ngợi anh, thì anh bảo: “Không cần khen, chỉ cần lần tới tôi sang Việt Nam, cô cho tôi ăn bún chả là được. Bún chả ở Hà Nội quá rẻ, một suất có 35 ngàn đồng, trong khi ở Hàn Quốc là 350 ngàn đồng. Tôi có thể ăn bún chả cả ngày”. Thấy vậy, tôi bèn gọi đùa anh là “ông bún chả” và hứa sẽ chiêu đãi anh món bún chả suốt cả chuyến đi Việt Nam lần tới.

Anh cho biết, lần sang thăm và làm việc tại Việt Nam cuối tháng 11.2022, anh chủ ý sắp xếp để các nhà thơ Hàn Quốc có quyền lực tham gia đoàn. Họ không chỉ là nhà thơ đơn thuần, họ còn là chủ bút các tờ báo, tạp chí, nhà in, là dịch giả… để có thể dịch, xuất bản tác phẩm văn học Việt Nam ở Hàn Quốc hiệu quả hơn. Anh muốn thay đổi hiện trạng chỉ có văn học Hàn được dịch và xuất bản ở Việt Nam, trong khi các tác phẩm văn học Việt Nam xuất bản ở Hàn Quốc còn quá ít ỏi. Anh cho biết, mình say mê con người, văn hóa Việt Nam.

Nhìn cách Jang sống, làm việc, tôi hiểu phần nào lý do Hàn Quốc phát triển nhanh như vũ bão. Chở chúng tôi trên đường, Jang lái xe thần tốc như chơi games trên máy. Khi chia tay chúng tôi về lại Việt Nam, Jang Geon-seob khá lưu luyến. Anh đến tận khách sạn, tặng quà cho hai chúng tôi, rồi giúp đưa đồ ra bến xe… Tôi thật lòng cũng thấy rưng rưng chưa muốn rời chốn này, nơi không chỉ có mùa thu vàng rực rỡ, mà còn có một người bạn gần gũi, nhiệt tình, một người anh trân quý.

Tháng 4.2023, Jang đến Việt Nam lần nữa, dự một sự kiện văn học tại Thư viện Quốc gia (Hà Nội) rồi chính anh ghi hình và phát trực tiếp trên kênh truyền thông tại Hàn Quốc. Anh cũng đưa hai doanh nhân Hàn Quốc đến Việt Nam tìm hiểu thị trường. Bằng mọi cách, Jang muốn Việt Nam và Hàn Quốc bắt tay nhau nhiều hơn nữa trong mọi công việc. Đến tháng 8.2023, Jang sẽ trở lại Việt Nam để trao Bằng và kỷ niệm chương của Giải thưởng lớn Hàn Quốc (Vĩ nhân toàn cầu) cho hai tác giả Việt Nam là nhà văn Kiều Bích Hậu và Phạm Vân Anh. Giải thưởng do Hội ký giả Hàn Quốc phối hợp với Liên đoàn ký giả toàn cầu tổ chức, hằng năm trao giải cho những cá nhân là các nhà văn, nghệ sĩ, những chính trị gia, doanh nhân, nhà hoạt động xã hội xuất sắc, có đóng góp lớn cho việc phát triển văn hóa Hàn Quốc trong mối bang giao với quốc tế.

Văng vẳng trong tôi là lời Jang Geon-seob: “Tôi yêu đất nước Việt Nam, yêu các bạn Việt Nam! Tôi mong Việt Nam phát triển không ngừng, nhất là văn học nghệ thuật, và tôi muốn đóng góp một chút gì cho sự phát triển ấy. Tôi sẽ giúp các bạn giới thiệu và quảng bá văn học Việt Nam ở Hàn Quốc, có được những giải thưởng ghi nhận chất lượng văn chương và đóng góp của nhà văn Việt Nam. Hàn Quốc và Việt Nam, chúng ta thật gần gũi!”. 

KIỀU BÍCH HẬU