Đọc “Tiếng Việt ân tình” để thêm yêu, để gìn giữ và phát huy tiếng Việt

VHO - Cuốn sách Tiếng Việt ân tình (Lê Trọng Nghĩa chủ biên, NXB Thế giới) vừa được Thái Hà Books giới thiệu tới bạn đọc với mong muốn độc giả hiểu hơn, yêu hơn tiếng Việt để gìn giữ và phát huy tiếng Việt.

Tiếng Việt ân tình gồm 5 phần: Từ Hán Việt; Chính tả; Địa danh; Thành ngữ, tục ngữ, quán ngữ; Nội dung khác.

Khi nhắc tới “ngôn ngữ học”, chúng ta dễ hình dung đến những khái niệm hàn lâm như “hình thái học”, “tu từ”, “âm vị”, “phân tích diễn ngôn”... Có lẽ vì thế mà ngoại trừ giới chuyên môn hoặc những ai có đam mê mãnh liệt, thường người ta sẽ khá ngần ngại khi đọc các bài luận về ngôn ngữ dù nội dung có hay cách mấy. Điều này vô tình trở thành rào cản đối với việc truyền bá những cái hay cái đẹp của tiếng Việt.

Nhắc đến sự giàu đẹp của tiếng Việt, đa số chúng ta thường chỉ nghĩ đến sáu thanh: sắc, huyền, ngang, hỏi, ngã, nặng - chất liệu khiến “nói nghe như hát”. Thế nhưng khi tìm hiểu sâu hơn, ta mới thấy tiếng Việt còn đẹp vô cùng bởi cách dùng từ, bởi sự vận dụng linh hoạt những từ mượn; bởi các câu tục ngữ, ca dao; bởi tên địa danh, tên món ăn, đồ uống...

Đó là những tinh hoa đã được ông cha đúc kết lại trong suốt mấy ngàn năm lịch sử mà chỉ cần lần dở lại những trang sách ngày xưa, ta sẽ thấy ngay cả một kho tàng. Tiếc rằng vì nhiều lý do khách quan mà với đa số mọi người, kho tàng vô giá kia vẫn còn ẩn hiện sau lớp sương mờ, chỉ những ai hữu duyên mới có cơ may khám phá.

Song song với đó là sự phổ biến của mạng xã hội và nhu cầu học ngoại ngữ, tuy có nhiều tác động tích cực nhưng cũng kèm theo nhiều mặt trái, khiến một bộ phận các bạn trẻ yêu thích và ưa chuộng tiếng nước ngoài hơn khi chưa kịp hiểu rõ cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ quê nhà. Đây là một hệ quả tất yếu của quá trình hội nhập, và mọi chỉ trích, lên án đều không phải là giải pháp hữu ích, dài lâu…

Cuốn sách Tiếng Việt ân tình không khai thác quá sâu về một đề tài cũng cũng không đi vào chi tiết với những lý luận chặt chẽ, khô khan, mà chỉ cố gắng trình bày ngắn gọn, súc tích nhất có thể, đủ cho người đọc cảm thấy hứng thú và nếu cần, họ sẽ tự tìm hiểu thêm.

Thái Hà Books sẽ tổ chức chương trình giới thiệu cuốn sách Tiếng Việt ân tình vào lúc 16h, ngày 23.3.2024 tại sân khấu A, Đường Sách TP.HCM.

TÙNG THƯ