VHO- Đứng trước một vấn nạn học đường mới đang hàng ngày hiện hữu, nhóm cán bộ giáo viên tâm huyết của Trường THCS Tiền Phong, thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình đã nhen nhóm trong các em học sinh ý tưởng nghiên cứu: “Thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh Trung học cơ sở và một số giải pháp ngăn chặn.”

Trước khi dịch bệnh Covid 19 diễn ra, hiện tượng học sinh sử dụng thuốc lá điện tử đã xuất hiện và bắt đầu lan rộng trong các trường học của một vùng quê vốn yên bình. Học sinh sử dụng thuốc lá điện tử đã trở thành nỗi lo lắng, trăn trở của gia đình, nhà trường và toàn xã hội. 

Trưng bày tranh vẽ cổ động phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Trường THCS Tiền Phong (Thái Bình)

Trước thực trạng này, các em học sinh trong nhóm nghiên cứu càng nhận thấy rõ tính cấp thiết của việc triển khai đề tài. Từ việc nghiên cứu và xử lý các số liệu về việc sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh THCS tại một số trường của thành phố Thái Bình, mà ngày từ đầu năm học 2021- 2022 nhóm đã bắt tay vào đề xuất và thực hiện các giải pháp ngăn chặn.

Giải pháp đầu tiên được thực hiện là tuyên truyền, nâng cao nhận thức của học sinh, phụ huynh về tác hại của thuốc lá điện tử. Các bài viết, các bài phát thanh, pano, áp phích, tờ rơi... về nội dung  tuyên truyền được nhóm tích cực thực hiện trong các tiết sinh hoạt đầu tuần, các buổi phát thanh măng non, được đưa vào nội dung trang trí trong lớp học, ngoài sân trường...

Tuy nhiên, dịch bệnh Covid- 19 diễn biến phức tạp không cho phép nhóm nghiên cứu thực hiện các giải pháp tiếp theo. Để phù hợp với yêu cầu giãn cách, nhóm đã đề xuất và triển khai một hoạt động tuyên truyền sâu rộng, đó là cuộc thi vẽ tranh, thi báo ảnh, báo tường với chủ đề “Nói không với thuốc lá điện tử, vì một môi trường không khói thuốc”. Cuộc thi lôi kéo được tất cả học sinh trong toàn trường, thầy cô và phụ huynh tham gia. Những sản phẩm đạt giải, những tập thể được vinh danh đã trở thành các tuyên truyền viên tích cực, hiệu quả, là tiền thân để ra đời câu lạc bộ “Nói không với thuốc lá điện tử” sau này. Dịch bệnh Covid- 19 đi qua, cuộc sống trở lại với nhịp điệu bình thường vốn có, nhóm nghiên cứu lại nhanh chóng bắt tay vào chuẩn bị và triển khai các giải pháp tiếp theo của đề tài.

Năm học 2022- 2023, công tác tuyên tuyền được nhóm triển khai qua việc thiết kế, in ấn các tờ rơi, các cuốn cẩm nang và được thực hiện trực tiếp tại các lớp học, các cổng trường, các gia đình học sinh... Câu lạc bộ tư vấn, hỗ trợ cho các bạn trót mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử cũng ra đời. Các câu lạc bộ đã thực hiện hiệu quả nhóm giải pháp: “Vòng tay tin cậy”, “Cùng nhau trở về”... đưa nhiều bạn học sinh trở lại môi trường sống lành mạnh, thoát khỏi sự cám dỗ của thuốc lá điện tử.

Hoạt động của nhóm nghiên cứu thu hút sự tham gia của đông đảo phụ huynh và học sinh

Cùng với đó, nhóm nghiên cứu đã đề xuất và đăng ký làm điểm cho Câu lạc bộ Người Tổng phụ trách tỉnh Thái Bình, Hội đồng đội thành phố Thái Bình một hoạt động ngoại khóa với quy mô lớn: Giao lưu- Tọa đàm về chủ đề “Nói không với thuốc lá điện tử - vì một môi trường không khói thuốc”. Chuyên đề đã thu hút được sự quan tâm của các cơ quan, cộng đồng, xã hội.

Năm học 2023- 2024, Bộ Y tế triển khai cuộc thi với chủ đề “Tìm hiểu kiến thức phòng chống thuốc lá trong trường học” cũng là năm nhóm nghiên cứu bước vào giai đoạn tổng kết , báo cáo đề tài. Việc thực hiện các giải pháp, đặc biệt là công tác tuyên truyền đã tiến thêm một bước mới khi đưa các thông tin tuyên truyền lên không gian mạng. Nhóm đã triển khai thành lập trang fapage “Nói không với thuốc lá điện tử” và hiện đã có 1,4 ngàn người yêu thích và 1,6 ngàn người theo dõi và số lượng ấy đang không ngừng tăng lên.

Với hiệu quả cao của công nghệ thông tin, vấn đề  “Nói không với thuốc lá điện tử” đã lan tỏa đến mọi lực lượng xã hội ngoài nhà trường, các bậc phụ huynh cũng vào cuộc cùng nhà trường. Sau khi tham gia cuộc thi “Tìm hiểu kiến thức phòng chống thuốc lá trong trường học” cấp thành phố cùng 7 trường THCS khác, nhóm nghiên cứu đã tiến hành điều tra và xử lý số liệu, đối chiếu so sánh với những con số điều tra khi bắt tay vào thực hiện đề tài. Kết quả đúng như niềm mong đợi. Nhận thức và hành vi của học sinh  về thuốc lá điện tử đã thay đổi vượt bậc. Học sinh nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá điện tử đã tăng từ 43% lên 93%. Trong hành động, số học sinh đã sử dụng thuốc lá điện tử có ý định từ bỏ cũng tăng lên rõ rệt: từ 17,4% lên 81%.

Với ý nghĩa của đề tài nghiên cứu “Thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh Trung học cơ sở và một số giải pháp ngăn chặn”, chặng đường hơn 2 năm ấp ủ và triển khai thực hiện của một ngôi trường vùng quê lúa - Trường THCS Tiền Phong, thành phố Thái Bình bước đầu đã thành công. Hiệu ứng của nghiên cứu đang lan tỏa, trở thành phong trào của nhiều ngôi trường, nhiều lực lượng xã hội.

HƯƠNG LIÊN