VHO – “Sẽ vô cùng nguy hiểm, thảm khốc và tội rất lớn khi cho phép thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được lưu hành, thậm chí chỉ dùng thử, rồi sau đó gây nghiện cho cả xã hội! Ngay cả việc không hành động gì như hiện nay cũng là sự chậm trễ nguy hiểm vì thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã và đang len lỏi rộng khắp tới học sinh, sinh viên và giới trẻ ở từng gia đình”.

Cảnh báo hệ luỵ sức khoẻ khi sử dụng thuốc lá điện tử

Đây là nhận định của Ths.Bs Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) trước tình trạng ngộ độc sau khi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng (gọi chung là thuốc lá thế hệ mới). Ông cho biết, hiện nay ở Trung tâm ngày nào cũng điều trị cho bệnh nhân ngộ độc vì  sản phẩm này, đa phần là ở lứa tuổi học sinh, sinh viên và thanh niên.

“Trung tâm chống độc khẩn thiết đề nghị Quốc hội cần khẩn cấp ban hành quy định cấm sản xuất và lưu hành thuốc lá thế hệ mới ở Việt Nam trước khi quá muộn và mọi việc trở lên không thể kiểm soát”, Giám đốc Trung tâm Chống độc nhấn mạnh.

Hình ảnh não bệnh nhân bị tổn thương nặng do thuốc lá điện tử

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, nicotine là hóa chất rất độc, trước đây được sử dụng trong thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật nhưng do độc tính cao nên đã bị cấm tại nhiều quốc gia và Việt Nam cũng đã cấm sử dụng. “Vậy rõ ràng nicotine độc đến mức chúng ta không thể sử dụng làm thuốc trừ sâu mà lại đưa chất này vào thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để hút và hấp thụ vào cơ thể? Điều đó hoàn toàn vô lý!”, bác sĩ Nguyên nhấn mạnh. 

Độc tính của nicotine trên con người cũng tương tự hóa chất trừ sâu phospho hữu cơ. Khi dùng thuốc lá nhiều lần nicotine gây độc nhiều với tim mạch (xơ vữa mạch mãu, hẹp lòng mạch, co thắt mạch máu, gây nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp,.…), hô hấp (gây giãn phế nang, co thắt phế quản…), giảm miễn dịch, trên não làm giảm trí nhớ, giảm tập trung, giảm khả năng học tập.

Bên cạnh đó là làm tăng sớm thoái hóa thần kinh thị giác, tổn thương cầu thận, hẹp mạch thận, suy thận, nam giới bị giảm hoặc mất hoặc rối loạn nhu cầu sinh lý. Với nữ giới làm ảnh hưởng buồng trứng, nội tiết tố, làm thai nhi chậm phát triển, thai lưu, chửa ngoài tử cung, chậm phát triển trí tuệ ở thai, tăng nguy cơ hen ở con sinh ra…

Giám đốc Trung tâm Chống độc cũng khẳng định: Hàm lượng nicotine trong thuốc lá điện tử thậm chí cao gấp rất nhiều lần so với thuốc lá truyền thống. Đây là nicotine dạng hóa chất tổng hợp, ở dạng bột nicotine hàm lượng gần như nguyên chất, được bào chế dưới dạng làm cho êm dịu khi hít, nên người dùng sẽ dễ dàng hít với lượng lớn, nhanh chóng bị ngộ độc và sớm nghiện.

Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới nicotine là một loại ma túy theo đầy đủ ý nghĩa của nó. Đã có nhiều nghìn nghiên cứu trên thế giới chứng minh thuốc lá điện làm trầm trọng thêm vấn đề sử dụng thuốc lá thông thường.

“Vấn đề thứ 2 là trong thuốc lá thế hệ mới có hàng nghìn hương liệu, cho tới nay có ít nhất khoảng 20 nghìn hóa chất hương liệu, rồi các chất phụ gia khác, đây là các chất nguyên bản. Đồng thời khi được nung nóng ở các nhiệt độ khác nhau mỗi chất sẽ tạo ra các sản phẩm cháy là các hóa chất khác nhau mà chúng ta không thể biết trước được. Rất nhiều hóa chất trong hơi thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được chứng minh gây hại cho sức khỏe, gây ra các bệnh ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, nhồi máu cơ tim, tổn thương mạch máu… Các hóa chất này còn gây nên các bệnh phức tạp hơn nhiều so với thuốc lá thông thường và hầu hết là các căn bệnh mới”, bác sĩ Nguyễn nêu.

Thuốc lá điện tử mở đầu cho xu hướng lạm dụng, nghiện các hoá chất nhân tạo độc hại

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên chăm sóc cho bệnh nhân bị tổn thương não, suy tạng vì ngộ độc thuốc lá điện tử

Trên thế giới, một căn bệnh cấp tính mới lần đầu tiên con người biết đến, đó là tổn thương phổi cấp do thuốc lá điện tử. Năm 2019 tại Mỹ, một loạt trường hợp tổn thương phổi nghiêm trọng ở những người sử dụng thuốc lá điện tử không có tiền sử bệnh phổi đã được ghi nhận. Số ca bệnh tiếp tục tăng, đến năm 2020 đã ghi nhận 68 ca tử vong. Nguyên nhân xác định là do trong thuốc lá điện tử được cho vitamin E, khi nung nóng vitamin E chuyển thành một hóa chất khác gây tổn thương phổi. Vitamin E bình thường có thể uống, bôi trên da.

“Điều này cho thấy, ngay cả các chất bình thường ăn uống được, nhưng cũng chưa chắc có thể nung nóng lên và hít an toàn. Ngay từ năm 2020, tại Mỹ đã cấm tất cả các hương liệu trong thuốc lá điện tử (trừ hương vị bạc hà và hương thuốc lá) đồng thời đang nghiên cứu sẽ cấm cả hai hương liệu này”, bác sĩ Nguyên cho hay.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chính là mở đầu cho xu hướng lạm dụng, nghiện các hóa chất nhân tạo tổng hợp và chính là cách nhanh chóng để con người tự hủy hoại sức khỏe của mình, dẫn tới thui chột và thoái hóa giống nòi. Chấp nhận hút thuốc lá thế hệ mới với hàng loạt các hóa chất độc còn tệ hại không kém việc hít phải không khí bị ô nhiễm môi trường hay các chất thải từ nhà máy.

Đáng lưu ý là hiện nay thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là môi trường thuận lợi để ma túy, cần sa thế hệ mới trà trộn vào. Có hàng trăm hóa chất cần sa, ma túy thế hệ mới trà trộn vào, rất khó phát hiện… Từ các phân tích trên cho thấy thuốc lá thế hệ mới có độc tính và ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần thuốc lá truyền thống do được cộng hưởng từ 3 yếu tố là nicotine, các hóa chất phụ gia và ma túy. Đến nay, đã có 32 quốc gia cấm thuốc lá điện tử, 79 quốc gia quy định quản lý thuốc lá điện tử rất chặt chẽ và 16 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng. Các nước xung quanh chúng ta đã cấm lưu hành thuốc lá điện tử là Trung Quốc (cấm tất cả các loại thuốc lá điện tử có hương thơm), các nước cấm hoàn toàn là Lào, Thái Lan, Campuchia, Singapore.

Hiện nay, chúng ta đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề do thuốc lá truyền thống gây ra và cho đến nay vẫn chưa thoát ra được. “Vì vậy, sẽ vô cùng nguy hiểm, thảm khốc và tội rất lớn khi ai đó cho phép thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được lưu hành, thậm chí chỉ dùng thử, rồi sau đó gây nghiện cho cả xã hội. Các hậu quả này không những trước mắt mà nó còn đeo bám lâu dài như thuốc lá thông thường, để lại hậu quả còn lớn hơn nhiều so với đại dịch Covid-19 vừa qua. Ngay cả việc không hành động gì như hiện nay cũng là sự chậm trễ nguy hiểm vì thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã và đang len lỏi rộng khắp tới học sinh, sinh viên và giới trẻ ở từng gia đình, và không có gia đình nào là ngoại lệ”, bác sĩ Nguyên phân tích.

THANH TÂM