VH-Thông tin được đưa lên mạng xã hội (MXH) vào chiều tối 14.3 về việc hai mẹ con sản phụ tại TP.HCM tử vong vì sinh con theo trào lưu “Thuận theo tự nhiên” đã được cơ quan chức năng và ngành y tế xác minh ngay sáng qua 15.3 là không có. Tuy nhiên không dừng lại ở đó, tác hại nghiêm trọng của những thông tin không được kiểm chứng trên MXH đã, đang có tác động rất lớn đối với cộng đồng.

 Buổi họp báo sáng 15.3 tại TP.HCM

 Nếu theo, hậu quả rất nghiêm trọng

Thông tin gây sốc lập tức thu hút công luận trên MXH vào tối 14.3 là: “Một sản phụ tại TP.HCM đã tử vong khi sinh con theo trào lưu Thuận theo tự nhiên. Trong quá trình chuyển dạ, mẹ kiệt sức, con ngạt thở không được sơ cứu kịp thời nên đã khiến hai mẹ con tử vong. Được biết, sản phụ nói trên trước đó đã tham gia một lớp tập huấn về sinh con thuận theo tự nhiên với chi phí 15 triệu đồng”.

Ngay sáng qua 15.3, Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), Sở Y tế TP.HCM và Bệnh viện Từ Dũ đã tổ chức buổi họp báo “khẩn” về vụ việc này. Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Đức Vinh, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em khẳng định: “Thông tin nêu trên MXH việc mẹ con hai sản phụ tại quận 2 tử vong do sinh con theo trào lưu “Thuận theo tự nhiên” vừa qua chưa được kiểm chứng. Không có”. Theo ông Nguyễn Đức Vinh, sinh con thuận theo tự nhiên là trào lưu được đưa lên MXH và trào lưu này chưa được kiểm chứng bởi các học giả, nhà quản lý, nhà chuyên môn. Những thông tin đó gây ảnh hưởng nghiêm trọng, lan truyền rộng rãi trên mạng, tạo ra một dư luận rất xấu theo hướng khuyến khích các bà mẹ đẻ theo phương pháp tự nhiên. Nếu ai đó áp dụng theo phương pháp này có thể xảy ra hậu quả rất nghiêm trọng, biến chứng sản khoa gây nguy hiểm đến tính mạng của mẹ và bé.

Điều đáng lo ngại hơn, hiện nay nhiều bạn trẻ không theo dõi các thông tin chính thống nhưng lại đi tin vào những thông tin chưa được kiểm chứng trên MXH. Do đó người dân cần sử dụng MXH thông minh, có trách nhiệm với cộng đồng và cả chính bản thân mình. Đặc biệt đối với các bạn trẻ hãy chuyển tải nội dung lên MXH một cách có trách nhiệm.

Vi phạm pháp luật

Đề cập về trào lưu sinh con thuận theo tự nhiên, BS Trần Ngọc Hải, Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết, trước hết thông tin MXH là không được kiểm chứng. Nếu trào lưu này có thật thì tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với bà mẹ trẻ em. Đây là hai đối tượng dễ bị tổn thương và nguy cơ tử vong cao do tai biến xảy ra khi sinh đẻ trong vòng 48 tiếng nếu không được hỗ trợ.

BS Hải nhấn mạnh, cần hiểu rõ sinh con theo tự nhiên, đó là không thúc, không ép. Những trường hợp sinh tự nhiên tại nhà đều là đẻ nhanh không đến kịp các cơ sở y tế. Tất cả những trường hợp này đều được chuyển đến các cơ sở y tế để cấp cứu và xử lý sau sinh. Chứ không phải sinh thuận tự nhiên là đưa sản phụ về nhà đẻ. Bởi mạng lưới y tế, cơ sở y tế hiện nay chưa thể đảm bảo. Vì quá trình sinh nở tiềm ẩn nhiều nguy cơ khi không được chuyên gia y tế hỗ trợ như: vỡ tử cung, nguy cơ nhiễm trùng, mẹ băng huyết, đây là nguy cơ tử vong hàng đầu. Có thể nói trào lưu sinh con tại nhà đang đi ngược lại sự phát triển của y học. Chúng ta đang nỗ lực xóa bỏ hủ tục sinh con theo tự nhiên của đồng bào dân tộc ít người.

Theo quan điểm của ông Nguyễn Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), sinh con tự nhiên là một trào lưu nhưng cần hiểu sinh con theo phương pháp này chưa được pháp luật công nhận. Còn trào lưu sinh con theo tự nhiên được chia sẻ trên MXH là hành vi trái pháp luật. Do đó việc sinh con phải đảm bảo an toàn ở các cơ sở y tế có giấy phép hoạt động do các bác sĩ, nhà chuyên môn được cấp các chứng chỉ hành nghề. Các biện pháp sinh con thuận theo tự nhiên chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép đều trái luật. Hơn nữa một phương pháp mới khi được áp dụng phải được Sở Y tế, Bộ Y tế công nhận. Còn phương pháp sinh con thuận tự nhiên không được công nhận, nên việc tuyên truyền những hủ tục phản khoa học là sai trái.

“Mặt khác, các sản phụ cần lưu ý, việc sinh con là quyền của họ nhưng khi một đứa trẻ sinh ra cũng cần phải được đảm bảo sức khỏe. Hành vi người mẹ sinh con thuận theo tự nhiên dẫn đến con tử vong chắc chắn người mẹ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự liên quan đến tội danh vô ý làm chết người do tự tin thái quá. Đây là lời khuyên cho tất cả các bà mẹ, thân nhân các gia đình cần thực hiện sinh con an toàn tại các cơ sở khám chữa bệnh để bảo đảm sức khỏe cho cả hai”, ông Huy nhấn mạnh. 

​“Lê Nhất Giáo chủ” hội sinh thuận tự nhiên là ai?  Nhân vật được coi là tiên phong của phong trào “Sinh thuận tự nhiên” không ai khác chính là bà Lê Nhất Phương Hồng. Ban đầu bà này được coi là chuyên gia sữa mẹ với các bài viết ủng hộ việc nuôi con bằng sữa mẹ và lập ra các trang Fanpage “Sinh con thuận tự nhiên”, Hội nuôi con bằng sữa mẹ Betibuti thu hút hàng trăm nghìn hội viên. Tuy nhiên, không chỉ chia sẻ về vai trò, ý nghĩa của sữa mẹ, bà Phương Hồng và nhiều thành viên còn đăng tải nhiều bài viết, quan điểm về việc “Sinh con thuận tự nhiên” như các trường hợp đẻ tại nhà ở các nước phát triển, ý nghĩa của nhau thai… Tuy nhiên, ít ai biết “chuyên gia” này nguyên là một cán bộ chuyên ngành ngân hàng, sau đó tham gia các khoá học về dinh dưỡng online của nước ngoài và lập hội kêu gọi trên mạng xã hội. Các chứng chỉ hiện nay mà “chuyên gia sữa mẹ” đạt được là: Chứng nhận hoàn thành khóa học “Food as Medicine” của ĐH Monash (khóa học online Thực phẩm và thuốc có thời lượng 12 giờ), chứng chỉ tham gia hoạt động “Introduction to Food and Health” của ĐH Stanford (khóa học miễn phí Giới thiệu thực phẩm và Sức khỏe, thời lượng 2,5 giờ), khóa học “Programming for Infant and Young Child Feeding” (khoá học Thức ăn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thời lượng 14 giờ)...

Nguyễn Hiếu- Quỳnh Hoa